Voedingskanaal Nederweert, gemeente Nederweert. Een Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek door middel van boringen: Vestigia V345

In opdracht van DHV Amersfoort heeft Vestigia b.v. Archeologie & cultuurhistorie een risico-analyse in de vorm van een archeologisch vooronderzoek uitgevoerd op beide oevers van het Voedingskanaal te Nederweert, gemeente Nederweert. Het Voedingskanaal is een kanaal dat onder vrij verval water van de Zuid-Willemvaart levert aan de Noordervaart dat water levert aan de Peel. Het kanaal begint bij de waterkrachtcentrale bij Nederweert, loopt langs de Zuid-Willemsvaart en gaat ter hoogte van Hulsen via sifons onder het kanaal van Wessem Nederweert door. Vervolgens loop het Voedingskanaal parallel aan het kanaal van Wessem Nederweert en de Noordervaart en mondt benedenstrooms van een sluis uit in de Noordervaart. Tussen Rijkswaterstaat en de Waterschappen is een Waterakkoord gesloten. Naar aanleiding van dit Waterakkoord Midden-Limburgse kanalen en Brabantse kanalen (WATAK-MLNBK), moet de hoeveelheid water via het systeem Voedingskanaal-Noordervaart richting het Peelgebied verhoogd worden. Hierdoor zullen de waterstand en de stroomsnelheden van het water in het Voedingskanaal toenemen. Om overstroming en schade aan de oevers te voorkomen moeten aan beide zijden van het Voedingskanaal de oevers voor het merendeel verstrekt en verhoogd worden. De aanpassingen van de oevers kunnen globaal verdeeld worden in twee soorten maatregelen: • het verhogen van de oevers die momenteel te laag zijn met grond of het verhogen van een verticale kering (muur of damwand); • het versterken van oevers door het aanbrengen van een oeververdediging. Het voedingskanaal ligt volgens de IKAW-kaart in een gebied met een hoge verwachting op de aanwezigheid van archeologische waarden, deels is het gebied niet gekarteerd. De hoge verwachting blijkt uit de vele ARCHIS-meldingen vanaf een afstand van ca. 400 meter ten zuiden en ten noordwesten van het plangebied. Op deze locaties hebben archeologische opgravingen aangetoond dat de omgeving van Nederweert een continue en rijke bewoningsgeschiedenis kent. Er zijn sporen en vondsten aangetroffen van jagers-verzamelaars uit het Paleolithicum, van de oudste boeren uit het Neolithicum, van boerensamenlevingen uit de Bronstijd, de IJzertijd, de Romeinse tijd, de Middeleeuwen en Nieuwe tijd. De sporen omvatten overblijfselen van nederzettingen en van grafvelden. Het algemeen bekende nederzettingspatroon (van zwervende erven tot de Late-IJzertijd, gevolgd door een meer plaatsvaste bewoning) is in het gebied aangetoond. Ook de grafvelden vertonen dezelfde ontwikkelingen als elders. Er is een klein urnenveld uit de Bronstijd/Vroege-IJzertijd aangetroffen, evenals enkele verspreid liggende graven uit de Midden- en Late-IJzertijd. De rijkdom van sporen komt voort uit een gunstige locatie voor bewoning: op een dekzandrug langs een nat, laaggelegen gebied. Door de plaggenbemesting vanaf de Middeleeuwen, waardoor de dikke humeuze essencomplexen rond Nederweert zijn ontstaan, zijn de oudere bewoningsresten goed bewaard gebleven. De hoge verwachting wordt echter getemperd door het grote aantal bodemingrepen in verband met het aanleggen van de kanalen, het graven van leemputten aan beide zijden van het Kanaal Wessem-Nederweert, en het graven van greppels voor kabels en leidingen. Een deel van de opgraving Wessemerdijk betrof het oostelijke deel van het Kanaal Wessem-Nederweert en oostelijke deel van het voedingskanaal. Ook daar werd een verstoorde bodem aangetroffen. Tijdens het veldonderzoek bleek de verwachting op grote verstoringen geheel te worden bevestigd. Vrijwel in alle boringen ontbrak een intact bodemprofiel en toonden een dikke verstoringslaag bestaande uit slib en puin. Indien de C-horizont werd aangeboord bleek daarboven geen bodemvorming aanwezig. Slechts één boring vertoonde een dunne laag eerdgrond boven de C-horizont. Archeologische indicatoren in de vorm van aardewerkscherven; metalen, glazen of objecten van organisch materiaal; menselijk of dierlijk botmateriaal, enz., die duiden op menselijke aanwezigheid gedurende de prehistorie of de Middeleeuwen zijn hierin niet aangetroffen. Ook een secundaire indicator in de vorm van houtskoolresten ontbrak, niet alleen in deze boring, ook in de overigen. De aangegeven diepte van de voorgenomen verstoringen, ca. 50 centimeter onder het maaiveld, betekent dat in feite nergens in het plangebied verstoring van het moedermateriaal plaatsvindt. De toekomstige bodemroering beperkt zich tot de reeds geroerde bovengrond. Op basis van de onderzoeksresultaten adviseert Vestigia b.v. Archeologie & cultuurhistorie geen nader archeologisch onderzoek en ziet geen bezwaar tegen de voortgang van de werkzaamheden in het kader van het vergroten van het debiet van het voedingskanaal