Plangebied Kop van Dalwagen, gemeente Neder-Betuwe: Definitief archeologisch onderzoek: een opgraving met beperkte omvang naar de ‘Hofstede tot Huesden’ en het klooster Mariëngaarde te Opheusden

In het plangebied bevond zich tot voor kort een vrijstaande particuliere woning, die in mei/juni 2008 gesloopt is. In juni is begonnen met het graven van de bouwput ‘Kop van Dalwagen’ waarbij muurfunderingen zijn gezien en gefotografeerd door de HKKO (foto’s dhr. K. van Ingen). Tijdens de door RAAP uitgevoerde waarneming van 10, 14 en 15 juli 2008 (De Roode, 2008a) zijn in het oppervlak en in de profielen van de al gegraven bouwput zware (grotendeels recent gesloopte) bakstenen muurfunderingen aangetroffen van 1,5 tot 2 m breed, daterend uit de 15e eeuw (Late Middeleeuwen B). De muurfunderingen werden meteen in verband gebracht met de waarnemingsresultaten van de HKKO uit 1988. Verondersteld werd dat de aangetroffen funderingen ook toebehoorden aan het adellijke huis van jonker Gijsbert (II) van Randwijck en Johanna Vonck en het klooster Mariëngaarde. De projectie van de waarnemingsresultaten van RAAP op de kadastrale minuut van 1832 laat zien dat de aangetroffen funderingen vrijwel exact samen vallen met de zuidwesthoek c.q. kopse kant van een rechthoekig/zaalvormig gebouw, dat qua vorm en afmeting werd geïnterpreteerd als een mogelijke kerk of kapel (RAAP adviesdocument, De Roode, 2008a). Het definitief onderzoek met beperkte omvang heeft aangetoond dat de muurfunderingen zowel hebben toebehoord aan de laat-middeleeuwse hofstede als de opvolger het klooster Mariëngaarde. Op grond van baksteenformaten, speciesoort en stratigrafie worden de funderingen gedateerd in de Late Middeleeuwen (B), de eerste helft van de 15e eeuw (1400-1450). De funderingen bevonden zich allemaal in het oostelijk deel van de bouwput en vormen de kopse kant van een rechthoekig (niet vierkant) zaalvormig gebouw. Het gebouw is west-oost georiënteerd en heeft een waarneembare lengte van 8,25 m en een buitenafmeting (buiten breedte) van circa 8 m en een binnenafmeting (breedte) van circa 4 m. Er zijn verder geen vloerniveaus e.d. aangetroffen. Vermoedelijk is een deel van dit gebouw (als zuidmuur) ook bij de waarneming van 1988 gezien