Hijum, Zuidermiedweg 5 Gem. Leeuwarderadeel (Frl.): Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek.

In opdracht van de heer J. Alkemade is door De Steekproef bv een terrein onderzocht aan de Zuidermiedweg 5 te Hijum. Aanleiding tot het onderzoek is de voorgenomen bouw van een onderkelderde melkveestal met op enige afstand ten oosten daarvan een woning. Het onderzoek bestaat uit een bureauonderzoek en een veldonderzoek door middel van boringen. In het gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel is uitgegaan van een lage kans op resten uit de periode steentijd tot en met de bronstijd en een hoge kans op resten uit de periode ijzertijd tot de nieuwe tijd. Met name voor de periode late middeleeuwen tot nieuwe tijd geldt een hoge verwachting in verband met de gedeeltelijke ligging van een historische, omgrachte huisplaats in het plangebied. De oorspronkelijke bebouwing zal tegen de noordrand of net ten noorden van het plangebied hebben gelegen. Uit het onderzoek van historische kaarten blijkt dat al voor 1718 bebouwing aanwezig was die werd omgeven door een rechthoekige sloot of gracht. Deze bebouwing is in de negentiende eeuw vervangen door een boerderij die halverwege de twintigste eeuw is afgebrand en is vervangen door de huidige bebouwing. De bodem in het plangebied wordt gekenmerkt door lage kwelderafzettingen op wadafzettingen. Binnen het omgrachte terreindeel is een ophogingspakket aanwezig met daarin achttiende eeuws slooppuin. Tevens is in één boring de vulling van de gracht of sloot aangetroffen die ten westen van de oorspronkelijke bebouwing lag. Een dergelijke vulling kan goed geconserveerde resten bevatten van de vroegste bewoning in het plangebied. In de huidige omgrachting zullen dergelijke resten naar verwachting niet meer aanwezig zijn omdat deze in de twintigste eeuw talloze malen machinaal is opgeschoond. Verder moet er rekening mee worden gehouden dat langs de noordrand van het centrale deel van het plangebied (funderings)resten van de oorspronkelijke bebouwing bewaard gebleven zijn. Onder de huidige woning zal dit niet het geval zijn omdat deze onderkelderd is. Gezien het bovenstaande wordt aanbevolen om, indien het niet haalbaar is om het provinciale advies van streven naar behoud toe te passen, voorafgaande aan de sloop van de huidige bebouwing een proefsleuvenonderzoek te verrichten. Een dergelijk onderzoek dient te worden uitgevoerd door een daartoe gecertificeerd bedrijf volgens een speciaal daartoe op te stellen Programma van Eisen (PvE) en dient aan weerszijden van de huidige bewoning tegen de noordgrens van het plangebied plaats te vinden. Hierbij moet aan de westzijde van de huidige woning in het bijzonder onderzoek worden gedaan naar de hier aangetroffen grachtvulling