Molenwal, Oudewater Gemeente Oudewater: B&G rapport 1043

Op grond van het archeologisch beleid van de gemeente Oudewater is door Becker & Van de Graaf BV een archeologisch bureauonderzoek (BO) uitgevoerd voor een plangebied aan de Molenwal te Oudewater. In dit plangebied is in het kader van nieuwbouw, bestaande uit appartementengebouwen en gezinswoningen, een bestemmingsplanwijziging benodigd. Bij een onderkelderd appartementengebouw in het noorden van het plangebied zal de grond worden verstoord over een oppervlakte van 523 m2 tot op een diepte van 1,2 tot 3,0 m beneden maaiveld. Voor de gezinswoningen in het oosten met een gezamenlijk oppervlak van 457 m2 en een appartementengebouw in het zuiden van het plangebied met een oppervlak van 627 m2 zal de grond worden verstoord tot op een diepte van 0,9 m onder het maaiveld. De kans bestaat dat eventueel aanwezige archeologische waarden hierdoor verstoord dan wel vernietigd zullen worden. Op basis van de resultaten van het bureauonderzoek wordt verwacht dat het plangebied op de stroomrug van de Hollandse IJssel ligt. Stroomruggen zijn van oudsher aantrekkelijk geweest voor bewoning. Gezien het feit dat de sedimentatie van de rivier begon vanaf ca. 238 na Chr., kunnen daarop aanwezige bewoning- of begravingresten dateren in de periode vanaf de Laat-Romeinse tijd. In het zuidoosten van het plangebied kan zich nog de voet van de Zuidelijke IJsseldijk bevinden die in de loop van de 12de eeuw werd aangelegd voor de ontginning van het achterliggende veengebied. Het plangebied kwam hierdoor in een uiterwaard te liggen. De dijk raakte in de omgeving van het plangebied in onbruik vanwege een uitbreiding van de vestingwerken van Oudewater in de 18de eeuw. Op de dijkvoet of op een verhoogde woonplaats binnen de uiterwaard kunnen zodoende zich nog bewoningresten (stallen, aardewerk, bot) uit de 12de tot 18de eeuw bevinden. In de 16de tot 18de eeuw werden rond Oudewater vestingwerken aangelegd. Deze vestingwerken bestaan in het plangebied uit een deels geslechte dubbele vestingwal en –gracht. De twee gedempte vestinggrachten bevatten waarschijnlijk nog grachtvullingen waarin vondstmateriaal uit de Late-Middeleeuwen tot Nieuwe tijd C aanwezig kan zijn. De vestingwal in het noorden van het plangebied bestaat uit een deel van een bastion waarop zich mogelijk nog resten van twee molens bevinden, de één daterend in de 16de-17de eeuw en de ander in de 18de- begin 20ste eeuw. Hoewel de aanleg van de vestinggrachten oudere archeologische bewoning- en/of begravingresten verstoord kan hebben, kunnen dit soort resten nog wel onder de vestingwallen aanwezig zijn. De bodem en de mogelijke archeologische waarden zullen in de plangebieden tot op een diepte van 0,9 tot 3,0 meter onder het maaiveld worden verstoord. Er wordt geadviseerd om in het plangebied inzake archeologie nadere maatregelen te nemen tenzij de bodem onverstoord blijft. Om nader vast te kunnen stellen in hoeverre en exact waar archeologische vindplaatsen zich in het plangebied bevinden, is aanvullend archeologisch vervolgonderzoek nodig. Het advies is om dit in de vorm van proefsleuven te doen