Monitoring of radiation in the atmosphere and a food chain. Results in the Netherlands in 1993

In dit jaarverslag over 1993 zijn de resultaten weergegeven van de metingen van radioactiviteit in milieumonsters uitgevoerd door het Laboratorium voor Stralingsonderzoek (LSO) van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiene. De metingen maken deel uit van het Nationaal Meetprogramma (NMP) in Nederland. Het betreft metingen die geacht worden essentieel te zijn voor een doelmatige controle van radioactieve besmetting in het milieu. De analyses worden uitgevoerd in monsters lucht, depositie, gras en melk. Monsters van gras en melk zijn genomen in de omgeving van Nederlandse kerncentrales en op Nederlands grondgebied in de omgeving van kerncentrales in het buitenland. Ook worden melkmonsters van vier melkfabrieken, verspreid over het land, geanalyseerd. In dit rapport worden tevens de resultaten van het Landelijk Meetnet voor Radioactiviteit (LMR) besproken. Deze metingen zijn geen onderdeel van het NMP. In 1993 is het jaargemiddelde van de totale alpha- en beta-activiteitsconcentratie in luchtstof 0,09 +- 0,01 (SD 0,04) respectievelijk 0,55 +- 0,04 (SD 0,37) mBq.m-3. Deze waarden zijn hoger dan de waarden van voorgaande jaren. Een mogelijke verklaring hiervoor is een verandering in de monstername en monsterbehandelingsprocedure. In 1993 zijn gamma-spectrometrische analyses uitgevoerd aan luchtstof bemonsterd met een 'high volume sampler': jaargemiddelde activiteitsconcentraties van Be-7, Cs-137 en Pb-210 zijn gevonden van respectievelijk 3600 +- 50 (SD 1300), 1,7 +- 0,1 (SD 1,3) en 530 +- 10 (SD 500) muBq.m-3 (gemeten met de put-detector). De jaartotale alpha- en beta-activiteit in depositie in Bilthoven bedraagt 54,3 +- 0,7 en 87,9 +- 0,8 Bq.m-2. De jaartotale activiteit van H-3 in depositie is 1310 +- 30 Bq.m-2. De totale depositie van Cs-137 bedraagt 0,80 +- 0,03 Bq.m-2, van Pb-210 105 +- 2 Bq.m-2 en van Po-210 6,0 +- 0,6 Bq.m-2. Al deze waarden zijn volledig vergelijkbaar met de waarden die in de voorafgaande jaren zijn gemeten. De jaargemiddelde activiteitsconcentraties van Cs-137 en Sr-90 in melk van een landelijk mengmonster zijn respectievelijk 0,09 +- 0,02 en 0,04 +- 0,01 Bq.L-1, hetgeen vrijwel hetzelfde is als vorig jaar. De metingen met de aerosolmonitoren van het LMR leveren zowel een waarde voor de totaal alpha-activiteitsconcentratie als ook voor de kunstmatige beta-activiteitsconcentratie op. Voor totaal alpha-activiteitsconcentraties worden met de monitoren van het LMR waarden in een bereik van 0,3 - 12,1 Bq.m-3 (5-percentiel - 95-percentiel waarden) gemeten, met een over het land en jaar gemiddelde waarde van 2,6 Bq.m-3. Deze waarde komt goed overeen met de waarde van 2,4 Bq.m-3 gemeten in 1992. Er is geen kunstmatig beta-activiteitsconcentratie in lucht gemeten met de LMR-monitoren. Het gammastralingsniveau gemeten met de monitoren van het LMR liggen in het bereik van 54,5 - 95,3 nSv.h-1 (5-percentiel - 95-percentiel waarden). Het landelijk gemiddelde van 77,3 nSv.h-1 komt goed overeen met de waarden van 1992 en 1991 (79,3 respectievelijk 78,9 nSv.h-1).<br&gt