Bewijzen beleid baat

textabstractOratie uitgesproken bij de openbare aanvaarding van de leerstoel ‘Empirische economie van de publieke sector’ op 13 oktober 2009. Het Nederlandse energiebeleid is voor een groot deel gebaseerd op convenanten, maar het effect hiervan is niet aan te tonen. Elbert Dijkgraaf, pleit er in zijn oratie dan ook voor dat Nederland net als de landen om ons heen er voor kiest meer belastingmaatregelen, subsidies of regelgeving in te voeren. Via vrijwillige afspraken met bedrijven probeert de overheid het energiegebruik en aan dit gebruik verbonden emissies van CO2 te verminderen. Dijkgraaf onderzocht in welke mate beleidsinstrumenten samenhangen met energiegebruik, CO2 -emissies en het gebruik van hernieuwbare energie. Hieruit blijkt dat er geen bewijs is voor de effectiviteit van convenanten. Andere landen kiezen vaker voor subsidies, belastingen of regelgeving. Daarvan is wel vast te stellen dat deze invloed hebben op het energieverbruik. Vooral belastingen scoren veel beter, maar ook subsidies en regelgeving hebben invloed. Verandering van het Nederlandse beleid richting een grotere inzet van deze instrumenten kan dan ook helpen om de afgesproken klimaatdoelstellingen te halen. Als toch (deels) doorgegaan wordt op de convenanten weg, dan moet in ieder geval geprobeerd worden de effectiviteit van convenanten te vergroten. Dit kan door bijvoorbeeld een duidelijke sanctie op te nemen als het convenant mislukt