Woordvorming

In vrijwel alle gebarentalen kunnen morfemen in morfologisch complexe gebaren met elkaar gecombineerd worden. Hierbij vinden we een interessant modaliteitsspecifiek patroon: de meeste morfologische processen in gebarentalen zijn niet sequentieel van aard maar gebeuren simultaan, terwijl simultane processen in gesproken talen een uitzondering zijn. Tot nu toe zijn maar weinig derivationele processen voor gebarentalen beschreven waarbij een stam met een (manueel of niet-manueel) gebonden morfeem gecombineerd wordt. Samenstellingen zijn echter voor vele gebarentalen beschreven. Deze worden door een aantal vormveranderingen gekenmerkt, zoals ritmische modificaties, bewegingsveranderingen, handvormassimilatie en spreiding van de zwakke hand. Bovendien ondergaan samenstellingen vaak betekenisveranderingen. Flexieprocessen op grond van bepaalde morfosyntactische kenmerken spelen een belangrijke rol in gebarentalen. Verschillende aspecttypen kunnen of door middel van bewegingsveranderingen en reduplicatie gerealiseerd worden (bijvoorbeeld habitueel, iteratief en duratief) of door middel van vrije morfemen (bijvoorbeeld completief en perfectief). Tijd, daarentegen, wordt in werkwoorden niet morfologisch gemarkeerd. Bij de realisatie van congruentie spelen locaties in de syntactische ruimte een centrale rol. Hierbij moeten verschillende werkwoordtypen worden onderscheiden: congruerende werkwoorden (regulier en achteruit) en niet-congruerende werkwoorden. Verder beschikken sommige gebarentalen over hulpwerkwoorden die congruentie kunnen uitdrukken als het lexicale werkwoord er niet toe in staat is. Meervoud van naamwoorden wordt in vele gebarentalen door middel van reduplicatie of nulmarkering gerealiseerd, nauwelijks door middel van affixatie. Ook blijken hierbij fonologische beperkingen een belangrijke rol te spelen. Een andere gebruikelijke optie om meervoud uit te drukken is het gebruik van geredupliceerde classifier-handvormen. Twee bijzondere manieren van woordvorming zijn incorporatie en classificatie. Telwooord-incorporatie is een morfologisch proces, dat voor vele gebarentalen is beschreven. Classificatie gebeurt in gebarentalen door middel van een handvormverandering: bij werkwoorden van beweging of locatie kan de handvorm bepaalde vormeigenschappen van een argument weerspiegelen. Twee belangrijke typen van classifiers zijn entiteit-classifiers en hanteer-classifiers