Taalverandering en taalcontact

Gebarentalen bestaan net zo lang als er dovengemeenschappen zijn. Pas in de achttiende eeuw vinden we beschrijvingen van Franse gebaren die in het onderwijs gebruikt werden. Vanaf de negentiende eeuw hebben we films en foto’s van verschillende gebaren. Net als in gesproken talen bestaan er taalfamilies. Met behulp van lexicostatistiek kan de verwantschap vastgesteld worden tussen talen. Gebarentalen veranderen in de loop van de tijd. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Er zijn diverse manieren om naar taalveranderingen te kijken: diachrone taalkunde kijkt hoe taal in de loop van de tijd verandert en synchrone taalstudie houdt zich bezig met het taalsysteem op een bepaald moment in de tijd. Veranderingen vinden plaats op verschillende linguïstische niveaus. Assimilatie en vloeiendheid spelen ook een rol in veranderingen zoals te zien is in samenstellingen. Gebaren kunnen ook van functie veranderen. Van grammaticalisatie is sprake als er een verandering plaatsvindt van een lexicaal element naar een grammaticaal element. De ontwikkeling die een woord of gebaar doormaakt wordt grammaticalisatiepad genoemd. De ontwikkeling van een grammaticale constructie naar een lexicaal element noemen we lexicalisatie. Er zijn verschillende vormen van taalcontact: tussen gesproken talen en gebarentalen en tussen gebarentalen onderling. Er zijn verschillende visies op de relatie tussen gebarentalen en gesproken talen: van een diglossiesituatie, naar een continuüm naar overlappende domeinen als het gaat om systemen als Nederlands met Gebaren of Signed English. Wanneer een taalgebruiker wisselt van taalvorm of code, spreekt men van codewisseling. Codewisseling kan plaatsvinden binnen een taal, maar ook tussen twee of meer talen. Wanneer er binnen een zin van code gewisseld wordt, spreekt men van code-mixing. Veranderingen als gevolg van contact met andere gebarentalen zijn vaak te vinden in het lexicon: leenwoorden of leengebaren zijn hier een voorbeeld van. Soms worden gebaren in hun geheel overgenomen, maar soms worden gebaren gedeeltelijk aangepast. Ook binnen International Sign is er sprake van het lenen van gebaren uit verschillende gebarentalen. Niet alleen uit gebarentalen worden gebaren geleend, ook de geschreven vorm van gesproken talen kan van invloed zijn op gebaren, zoals te zien is in gebaren die van oorsprong gevingerspeld zijn. Ten slotte kan ook de gesproken taal van invloed zijn op een gebaar zoals te zien is in de gesproken component van gebaren