Wat levert keuzevrijheid in het pensioenstelsel op?

Met enige regelmaat wordt gepleit voor meer keuzevrijheid in het pensioenstelsel. In dit paper onderzoeken wij vier scenario’s voor de introductie van keuzevrijheid. In de eerste twee scenario’s kunnen individuele werknemers c.q. werkgevers zelf bepalen bij welke pensioenuitvoerder zij hun pensioenregeling onderbrengen (de exit-optie). In de laatste twee scenario’s krijgen deelnemers aan een pensioenfonds individueel dan wel collectief meer zeggenschap over de pensioenregeling (de voice-optie). Wij onderzoeken in welke mate de vier scenario’s bijdragen aan meer maatwerk, meer continuïteit in de pensioenopbouw en een gunstiger kosten-batenverhouding, met behoud van een aantal elementen van het bestaande pensioenstelsel, zoals financiële houdbaarheid en solidariteit. We concluderen dat de scenario’s verschillend scoren op de verschillende beoordelingscriteria en randvoorwaarden, zodat niet objectief kan worden bepaald welk scenario het beste is. De twee scenario’s op basis van de exit-optie brengen de meeste risico’s met zich mee voor waardevolle elementen van het bestaande stelsel, terwijl het twijfelachtig is of zij tot een gunstiger kosten-batenverhouding zullen leiden. De individuele en de collectieve voice-optie voldoen wel aan alle randvoorwaarden. Scenario 3 is het meest geschikt om tegemoet te komen aan heterogene voorkeuren ten aanzien van de pensioenregeling