Motivationele processen bij verslaving: de rol van craving, salience en aandacht

Achtergrond: Motivationele processen spelen een belangrijke rol bij verslaving. Craving (hunkering) is veelal een expliciet of bewust proces dat ervoor kan zorgen dat mensen alcohol, drugs of sigaretten gaan gebruiken. Craving speelt eveneens een rol bij terugval, er zijn verschillende aanwijzingen dat zelfgerapporteerde craving geassocieerd is met terugval. Craving kan echter niet alle verslavingsgedrag verklaren. Naast craving spelen ook zogenaamde impliciete cognitieve processen een rol bij de motivatie voor een middel. Doel: Beschrijven van enkele van deze impliciete cognitieve processen, te weten de rol van salience, aandachtsbias, automatische geheugenassociaties en actietendensen. Methode: Beschrijven van recente onderzoeksbevindingen en de implicaties van deze impliciete processen voor de klinische praktijk. Resultaten: Zowel overgevoelige motivationele processen als een gebrek aan controle over deze processen spelen bij verslaving een belangrijke rol. Dit kan zich uiten in een onbedwingbare drang om het middel opnieuw te nemen, ondanks dat het voor de persoon in kwestie duidelijk is dat dit onverstandig is. Recent onderzoek laat zien dat er diverse veelbelovende methoden zijn om beide problemen apart of tegelijkertijd aan te pakken, zowel met gedragsmatige trainingsprogramma’s, medicatie als met neurale stimulatie. Conclusie: De onderzoeksresultaten zijn veelbelovend, maar er is nog meer onderzoek nodig