Gif, geweld & geld: een exploratief onderzoek naar productafpersing in Nederland

In deze rapportage staat het delict productafpersing in Nederland centraal. Naast een overzicht van de aard en omvang van dit delict in Nederland wordt er ingezoomd op de slachtoffers van productafpersers en de daders. Voor het onderzoek werden verschillende methodes toegepast. Literatuurstudie, dossieranalyse, interviews met daders en interviews met slachtoffers vormden de belangrijkste elementen. Er is weinig bekend over productafpering in het algemeen, en nog minder over productafpersing in Nederland. Dit was de reden voor het Korps landelijke politiediensten (KLPD) om aan het Bonger Instituut voor Criminologie te vragen om assistentie bij hun onderzoek naar productafpersing. daarom hebben wij hun definitie gehanteerd: 'Hij die, met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen, door geweld of bedreiging met geweld een onderneming die producten of diensten aanbiedt dan wel een vertegenwoordiger van deze onderneming, vanuit de anonimiteit, dwingt hetzij tot de afgifte van enig goed dat geheel of ten dele aan deze of aan derde toebehoort, hetzij tot het aangaan van een schuld of het teniet doen van een inschuld, hetzij het ter beschikking stellen van gegevens met geldswaarde in het handelsverkeer, wordt als schuldig aan productafpersing gestraft.' Het delict vertoont overeenkomsten met chantage, afpersing, bedreiging en ontvoering, maar verschilt ook in een aantal opzichten. de belangrijkste kenmerken van productafpersing zijn de hoge anonimiteit van de dader, het voornamelijk gericht zijn op grotere bedrijven en het - afgezien van eenmalige pogingen - 'voortdurende' karakter van het delict (er is een constant contact tussen de dader en het slachtoffer en/of de politie)