Globalisering en arbeidsverhoudingen

Wat zijn de effecten van de globalisering op de nationale stelsels van arbeidsverhoudingen? Ter beantwoording van deze vraag wordt in deze bijdrage allereerst ingegaan op de betekenis van globalisering. Betoogd wordt dat er sinds de eeuwwisseling sprake kan zijn van een nieuw globaliseringsparadigma. Vervolgens wordt ingegaan op de arbeidsverhoudingen in brede zin. Daarbij wordt geconstateerd dat als gevolg van globalisering een neerwaartse concurrentie op arbeidsvoorwaarden en sociale bescherming plaatsvindt. De onderhandelingsagenda wordt steeds meer exogeen bepaald. Hierdoor dreigt functieverlies van de actoren en instituties binnen de stelsels van arbeidsverhoudingen. Zolang de mening overheerst dat elk geneesmiddel erger is dan de kwaal, lijkt dit proces onomkeerbaar. Niettemin zijn nieuwe, corrigerende instrumenten noodzakelijk. Al was het maar om te voorkomen dat afnemende maatschappelijke en politieke steun voor globalisering uiteindelijk zal leiden tot een herlevend neoprotectionisme