San Juan baleontzia, Arkeologia Esperimentaleko proiektua

Arkeologia Esperimentalak barneratzen duen ikerketa-eremuen aniztasuna, elkarren artean dituzten ezberdintasunen baliokidea da. Hurrengo lerroetan, bada, diziplina zientifiko honen hasiera, bilakaera eta izaera aztertuko ditugu, lanaren funtsezko interesa den Ontzi eta Itsasontzien Arkeologia Esperimentalean barneratzeko; hain zuzen ere, XVI. mendeko San Juan baleontziaren berreraikuntzan. 1563. urtean Pasaian eraikitako San Juan itsasontzia, Kanadako Labrador Penintsulan kokatuta dagoen Red Bay izaneko badian ondoratu zen, laurehun urte geroago baleontziaren aurkikuntzarekin, indusketa arkeologikoak burutu ziren berreskuratua izan zen arte. Hortik aurrera, Albaola Itsas Kultur Faktoriak XVI. mendeko euskal ontzia berreraikitzeko proiektua aurkeztu zuen, Kanadako arkeologoek ur-azpiko indusketa burutzetik garatutako jatorrizko planoetan oinarrituz. Horrenbestez, San Juanen berreraikuntza prozesua -Arkeologia Esperimentaleko proiektu gisa-, ikerketa zientifikoak ezartzen dituen oinarriak jarraituz bideratzen ari da, garaian aurkitu zitezkeen benetako materialak eta lan prozedurak erabiliz. Proiektuaren zorroztasun zientifikoa bermatzea ezinbestekoa den heinean, eraikuntza prozesuan zehar gauzatutako aurkikuntza, aldaketa, problematika zein ebidentzia ororen erregistroa beharrezkoa dela azpimarratu dugu. Izan ere, hori izango da esperimentuaren arrakastaren eragile nabarmenetarikoa, Arkeologia Esperimentalaren oinarria eta proiektuarekiko gure ekarpena. Horretarako baina, San Juanen berreraikuntza burutzen duen profesional taldearen inplikazioa premiazkoa da, lan-erritmoari eta baleontziaren ezaugarriei egokitutako erregistro-protokoloa eratzeko