The Examination Of The Concept Of Flexibility In Housing And A Comparative Analysis On Selected Examples Of Istanbul Metropolis

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2014İnsanlar için en fazla önem ve özele sahip olan mekânlar olan konutlar günümüzde ticari bir obje olarak görülmekte ve genel kullanıcıya hitap eden piyasa koşullarının baskısı altında şekillenen standart tasarımlı konutlar insanlara sunulmaktadır. Her insanın birbirinden farklı olduğu düşünüldüğünde, herkese uygun bir mimari mekân çözümünü savunmak mümkün değildir; her insanın konutu için gereksinim duyduğu planlama da farklıdır. Piyasa koşullarının baskısı altında, genel kullanıcının gereksinimleri göz önünde bulundurularak tasarlanan; mekânsal bölüntüleri ve fonksiyon şemaları birkaç farklı tipin birbirini tekrarlamasından meydana gelen standart tasarımlı konut projeleri; konutun insana adapte edilmesini değil, insanın konuta adapte edilmesi zorunluluğunu getirmektedir. Bunun sonucu olarak fiziksel ve sosyal tatminsizlikler meydana gelmekte sık sık yaşanılan konut değiştirilerek, konutu ile kullanıcısı arasında memnuniyetsizlik ve adaptasyon problemi ortaya çıkmaktadır. İnsanların zamanla değişen ve kişiden kişiye göre farklılık gösteren dinamik ihtiyaçlarının karşılanması noktasında esneklik kavramı çözüm olarak ortaya konulmaktadır. Tez kapsamı itibari ile beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm; giriş, tezin amacı, yöntemi ve kapsamından oluşmaktadır. İkinci bölümde esneklik kavramı temel olarak ‘Ne?’, ‘Ne zaman?’ ve ‘Niçin?’ soruları üzerinden sorgulanarak anlatılmaktadır. ‘Ne?’ sorusu ile esneklik kavramının ne olduğu ve neleri kapsadığı doğrudan ilişkili olduğu adaptasyon ve kullanıcı memnuniyeti kavramları ile birlikte ele alınmaktadır. Ardından da esneklik kavramı daha net tanımlanabilmesi amacıyla ‘rijitlik’ (İng: Hard) ve ‘yumuşaklık’ (İng: Soft) olarak sınıflandırmaya tabi tutularak daha geniş bir çerçevede irdelenmektedir. ‘Ne zaman?’ sorusu ile de esneklik kavramının ne zaman ortaya çıktığı, ilk defa gündeme getirilen proje ve uygulamalarla mimarlıkta önemli bir problem alanı haline getirilmesi ve ortaya konulan çözümler ve gelişmeler üzerinden de üç dönemde ele alınarak kapsamlı olarak açıklığa kavuşturulmaktadır. Bu bölümde son olarak ‘Niçin?’ sorusu ile, konutlarda esnekliğin niçin gerekli olduğu sorgulanmaktadır. Bu sorgulama; kullanıcılarının ihtiyaçlarına adapte olamayan standart tasarımlı konut problemi, insanların yaşamlarında var olan değişim kavramı ve mekânsal etkileri, ekonomik olarak sağladığı avantaj ve dezavantajların tartışıldığı finansal değerlendirme, esnekliğin kullanıcı katılımına ve sürdürülebilirliğe sağladığı avantajlar kapsamında yapılmaktadır. Üçüncü bölümde, esneklik kavramı için ‘Nasıl?’ sorusunun cevabı aranmaktadır. Esnekliğin konutlarda ‘Nasıl?’ gerçekleştirilebileceği sorusunun cevabı ise bugüne kadar ortaya konulmuş olan yaklaşım ve prensiplerin anlatıldığı, taşıyıcı sistem, servis hacimleri ve mimari planlama başlıkları altında anlatılmaktadır. Bu yaklaşımlar somutlaştırılarak dünyada uygulanmış örnekler üzerinden irdelenmektedir. Ayrıca, örnekler üzerinden kullanıcı katılımı, esneklik ve maliyet analizleri yapılarak farklı esnek tasarım yaklaşımlarında ortaya çıkan farklı avantaj ve dezavantajlar irdelenmektedir. Dördüncü bölümde, ortaya konulan tüm teorik bilgiler İstanbul metropolünden seçilen üç örnek üzerinden yapılan alan çalışmasıyla desteklenmektedir. Alan çalışması kapsamında esnek tasarım yaklaşımlı proje örneği olarak Levent Loft projesi ile günümüz piyasa koşullarının baskısı altında şekillenen standart tasarımlı konut örnekleri olarak Esenyurt Papatya Rezidans ve Beylikdüzü Özgünkent sitesi 1. Etap projeleri ele alınmaktadır. Bu projelerin tasarım ve uygulamaları taşıyıcı sistem, servis hacimleri ve mimari planlama açılarından analiz edilmektedir. Aynı zamanda bu projelerde yaşayan kullanıcıların konutlarıyla olan adaptasyon ve kullanıcı memnuniyeti düzeyini saptamak amacıyla yapılan anket çalışması ve görüşmeler de analiz edilmektedir. Son bölümde, kullanıcısı ile konutları arasındaki iletişimin esnek tasarımlı bir projede ve standart tasarımlı iki projede ne düzeyde olduğu kıyas ile ortaya çıkarılmakta ve tez kapsamında işlenen konular kapsamında sonuca bağlanmaktadır. Ayrıca, esnekliğin günümüzde uygulanabilirliği, sınırları, sağladığı avantajları ve geliştirilebilmesi değerlendirilmektedir.From the beginning of the 20th century, too high levels of urban housing deficit has emerged in the world as a result of the intense urban migration. In order to resolve the housing deficit with the minimum cost and maximum speed, standard designed housing projects, which has certain typed plans, was manufactured. These standard designed housing projects that manufactured, dominate today's housing market coming up until today. Standard designed housing projects that sort of shaped by housing market, produced and presented by based on economical profit, not based on users. This projects produced according to standard user type by making generalizations due to not knowning real users. That leads to the changing needs of users over time makes regulation and intervention possibilities are very limited. Therefore dissatisfaction and adaptation problems arise in the the user and space relationship. User participation and sustainability can not provided in these projects designed by ignoring the changes and transformation occurring over time in many areas such as demographic structure, household structure, technology, personal demands and lifestyles. Houses are spaces that people feel adaptation need most, hence these spaces are felt the highest need for editing and creating. In other words, houses are spaces experiencing the highest level of user-space communication and interaction. These houses which have great importance in human life, not satisfying social and physical needs of users is an issue that should be seriously considered. This issue reveals new approach models are the necesssary to consider in order to provide user space adaptation in housing design of our era. Houses which are the places having the greatest importance and privacy for the people are seen as an commercial object nowadays and standard design housing that formed by market conditions that appeal to general users are presented to people. Considering that every human being is different from each other, it is not able to defend that there is an appropriate architectural space solution for everyone. Each planning that every peoples needs for their houses are different. Under the pressure of market conditions, designed by considering the overall user requirements; standard designed housing projects that spatial partition and function schemes consist of repetition of the several different type, obliges people to adapt the houses, not houses to adapt the people. As a result of this the physical and social dissatisfactions happen and frequently changing houses that lived in leads to dissatisfaction and adaptation problems between users and houses. The concept of flexibility is introduced as a solution at the point of the dynamic needs vary from person to person and over time. The main aims of this study are considering physical and mental interruptions occurring between users and houses that host the places that have the greatest importance and privacy in people's lives with reasons and as a solution to this problem, describing the user-residence adaptation by presenting flexible approaches to housing design along with related concepts. Through field work done in this direction, making comparisons that the flexibility concept in residences can be assessed in terms of design criterias that considers the users and preparing the ground for future work are other goals of the thesis in this sense. The scope of the thesis composes of five chapters. The first section consists introduction, the purpose of thesis, the method and scope. In the second section the concept of flexibility is described over ‘What?', 'When?' and 'Why?' questions. The question of 'What?' is discussed what is the concept of flexibility, what is covered by flexibility and the concept of adaptation and user satisfaction which are directly related. Then, in order to define more clearly the concept of flexibility it is examined in broader framework by subjected to classification as "hard" and "soft". The question of 'When?' is thoroughly clarified out by considering three periods when the concept of flexibility arise, projects and applications that raised for the first time are turned into a major problem in the field of architecture, and solutions and improvements disclosed. Finally, in this section, it is questioned: ‘Why does people need flexibility in housing?’ With the question 'Why?’ this inquiry is made under the problems of standard designed house that can't adapt user's need, the concept of change that exists in people's lives and spatial effects, financial evaluation that discussed economically the advantages and disadvantages, and advantages that flexibility contributes the user participation and sustainability. In the third section, the answer of the question, 'How?', is seeking for the the concept of flexibility. This answer', that flexibility in housing can be carried out, is described over the approaches disclosed to date, structural systems, service volumes and architectural planning. These approaches are discussed concretely through examples has been applied in the world. Also through examples of user involvement, flexibility, and cost analysis, advantages and disadvantages that emerged in different flexible design approaches are discussed. In the fourth section, laid out all the theoretical knowledge, is supported with fieldwork carried out in the three selected samples in metropolis İstanbul. Within the scope of fieldwork, Levent Loft that selected as an example of a flexible housing design and Esenyurt Papatya Rezidans and Beylikdüzü Özgünkent site 1st stage that selected as examples of standard designed houses in marketing conditions are covered. Design and implementation of these projects are analyzed in terms of, structural systems, service volumes, planning and architecture. It is also analyzed that surveys and interviews which aim to determine users living in this project's level of adaptation and user satisfaction with the housing. In the last section, the level of the communication between users and houses is evaluated a flexible designed project and two standard designed project. This evaluation is made with comparison and finally, it is concluded within the scope of subject as a part of the thesis. Furthermore, in present applicability, limits, benefits and improvability of flexibility, are interpreted. The methods followed in this thesis are primarily literature survey, interview form and questionnaire application, and observation by photographing. In the scope of literature survey,the concept of flexibility are taken as the dominant element. Literature survey is made for this concept and other concepts associated with this concept. Current sources is preferred mainly. As an original work, Levent Loft as a flexible designed project and Esenyurt Papatya Rezidans and Beylikdüzü Özgünkent Site 1st stage as standard designed housing projects without flexible design approach, are analyzed by using interview form and questionnaire application and photographing. Futhermore, this work is solved by comparison and analyzing planss and designs, based on the theoretical frameworks. As can be seen in the questionnaire in Appendix, 12 questions were asked to the users interviewed. In the preparation of these questions, it is based on questionnaire prepared by Prof. Dr. Ahsen Özsoy and his team (Toplu Konutlarda Davranışsal Verilere Dayalı Nitelik Değerlendirmesi, 1995). Questions on the form was developed based on the content of this thesis and without boring the surveyed users, short and concise questions were asked in order to implement easily. At this point, in order to perform a detailed and lengthy questionnaire to people, it has been a limiting factor that obtaining permission from the management of the residences.Yüksek LisansM.Sc