On the Reasons for Descartes’ Irritation at Gassendi’s Position

This article analyses the reasons why Descartes refused to enter into a polemic with Gassendi after the publication of his new objections to Meditations. It argues that Descartes’ irritation was justified because the sensualist limitations of Gassendi’s position made him unable to understand the issues which constituted an important novelty in Descartes’ philosophy. For his part, Descartes is likely to have suspected that Gassendi was not even trying to understand the essence of his philosophy.Artykuł napisany w ramach realizacji projektu badawczego sfinansowanego ze Środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/09/B/HS1/01994.prof. dr hab. Jerzy Kopania, Akademia Teatralna im. A. Zelwerowicza w Warszawie, Wydział Sztuki Lalkarskiej w BiałymstokuAkademia Teatralna im. A. Zelwerowicza w Warszawie, Wydział Sztuki Lalkarskiej w BiałymstokuAriew R., Descartes, les premiers cartésiens et la logique, „Revue de Métaphysique et de Morale” 1, 2006.Arnauld A., Nicole P., Logika, czyli sztuka myślenia, tłum. S. Romahnowa, PWN, Warszawa 1958.Bouillier F., Histoire de la philosophie cartésienne, Slatkine Reprints, Genéve 1970.Brundell B., Pierre Gassendi. From Aristotelianism to a New Natural Philosophy, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht 1987.Dennett D.C., Descartes’s Argument from Design, „The Journal of Philosophy” 105, 7, 2008.Descartes. Objecter et répondre, red. Beyssade J.-M., Marion J.-L., Presses Universitaires de France, Paris 1994.Descartes R., Oeuvres, red. Ch. Adam i P. Tannery, Libraire Philosophique J. Vrin, Paris 1974–1983.Descartes R., Listy do księżniczki Elżbiety, tłum. J. Kopania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.Descartes R., Medytacje o pierwszej filozofii. Wraz z Zarzutami uczonych mężów i Odpowiedziami autora, tłum. M. i K. Ajdukiewiczowie, S. Swieżawski, I. Dąmbska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958.Descartes R., Rozprawa o metodzie, tłum. W. Wojciechowska, PWN, Warszawa 1970.Descartes R., Zarzuty i odpowiedzi późniejsze, tłum. J. Kopania, Wydawnictwo ANTYK, Kęty 2005.Descartes R., Zasady filozofii, tłum. I. Dąmbska, PWN, Warszawa 1960.Gassendi P., Disquisitio metaphysica seu Dubitationes et Instantiae adversus Renati Cartesii Metaphysicam et Responsa, wyd. B. Rochot, Librairie J. Vrin, Paris 1962.Hintikka J., „Cogito ergo sum”: Inference or Performance?, „Philosophical Review” 71, 1, 1962, 3–32Hintikka J., „Cogito ergo sum” as an Inference and a Performance, „Philosophical Review” 72, 4, 1963.Hintikka J., Cogito ergo sum, comme inférence et comme performance, „Revue de Métaphysique et de Morale” 1, 2000, 3–12.Hintikka J., Cogito, ergo quis est?, „Revue Internationale de Philosophie” 50, 1, 1996, 5–21 (tekst angielski) i „Revue de Métaphysique et de Morale” 1, 2000 (przekład francuski), 13–28.Jung E., The Fourteenth and Seventeenth Century Project of Mathematical Physics. Continuity or Discontinuity?, „Organon” 41, 2009.Kopania J., Boski sen o stworzeniu świata, Trans Humana, Białystok 2003.Kopania J., Descartes’ Great Thesis on Nature, „Studies in Logic, Grammar and Rhetoric” 1 (14), 1997.Kopania J., Descartes i problem nieśmiertelności duszy ludzkiej, „Roczniki Filozoficzne” LXII, 4, 2014.Kopania J., Funkcje poznawcze Descartesa teorii idei, Dział Wydawnictw Filii Uniwersytetu Warszawskiego, Białystok 1988; wersja elektroniczna: http://pbc.biaman.pl.Kopania J., Szkice kartezjańskie, Aureus, Kraków 2009.Krokiewicz A., Nauka Epikura, Aletheia, Warszawa 2000.Leibniz G.W., Korespondencja z Antoine’em Arnauldem, tłum. S. Cichowicz i J. Kopania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.LoLordo A., Pierre Gassendi and the Birth of Early Modern Philosophy, Cambridge University Press, Cambridge 2009.Nowosielski J., Sztuka na końcu świata. Rozmowy, wybór K. Czerni,Wydawnictwo Znak, Kraków 2012.Pieper J., Scholastyka. Postacie i zagadnienia filozofii średniowiecznej, tłum. T. Brzostowski, Pax, Warszawa 1963.Rodis-Lewis G., Descartes. Textes et débats, Librairie Générale Française, Paris 1984.Rodis-Lewis G., L’oeuvre de Descartes, Librairie Philosophique J. Vrin, Paris 1971.Scott J. F., The Scientific work of René Descartes, Taylor & Francis Ltd, London 1976.Vilmer J.-B. J., „Cogito, ergo sum”: induction et deduction, „Archives de Philosophie” 67, 1, 2004.13-4027/t.t.134