Effects of the national manure policy on the groundwater quality in groundwater protection areas

Het 5de Nitraatactieprogramma (2014-2017) is er onder andere op gericht om de kwaliteit van het grondwater wat nitraat betreft te verbeteren. De bestaande norm voor deze stof (50 milligram per liter) wordt niet gehaald in sommige gebieden waar grondwater voor de drinkwaterbereiding wordt gewonnen, de zogeheten grondwaterbeschermingsgebieden. Dat komt doordat nitraat sneller wegspoelt naar het grondwater als deze gebieden droge zandgronden hebben en gewassen die na de oogst in verhouding veel stikstof achterlaten in de bodem. Het RIVM en Alterra hebben daarom berekend hoe groot het effect is van het landelijke mestbeleid op de kwaliteit van het bovenste grondwater in deze gebieden, voor de periode 2010-2014 en in de toekomst (2026-2030). Deze informatie wordt gebruikt bij de voorbereidingen op het 6de Nitraatactieprogramma. Uit de berekeningen blijkt dat de norm (50 mg/l) tussen 2010-2014 in een kwart van de onderzochte grondwaterbeschermingsgebieden wordt overschreden. Door het huidige mestbeleid wordt de situatie in de toekomst beter en daalt dit aantal tussen 2026 en 2030 naar 7 procent. In een kwart van de andere grondwaterbeschermingsgebieden voldoet de nitraatconcentratie net aan de norm in de periode tussen 2010 en 2014. Naar de toekomst blijft deze situatie hetzelfde. Het aantal winningen met een nitraatconcentratie lager dan 25 mg/l is 18 %. Dit is de streefwaarde voor nitraat, die de drinkwaterbedrijven in hun interne bedrijfsvoering hanteren. Naar de toekomst toe stijgt dit aantal naar 24 %. Daarnaast geeft het onderzoek specifiek inzicht in de situatie bij grondwaterbeschermingsgebieden waarvan problemen in de ondergrond op de diepte van de winputten bekend zijn. Vanwege onzekerheden in de berekeningen zijn deze resultaten slechts een indicatie van de omvang van de problematiek in de grondwaterbeschermingsgebieden. De informatie in het huidige onderzoek helpt bij het onderbouwen en nemen van maatregelen, hetzij landelijk hetzij lokaal, om te komen tot een duurzame drinkwaterwinning. Vanwege de lokale verschillen is het van belang een toekomstverwachting altijd specifiek per winning te onderzoeken. Ook is het zaak hierbij zoveel mogelijk aan te sluiten bij lopende trajecten, zoals de Europese Kaderrichtlijn Water en de nationale Delta-aanpak Waterkwaliteit.The 5th Nitrate Action Programme (2014-2017) aims, among other things, to improve the quality of the groundwater with respect to nitrate. The existing standard for this substance (50 mg/L) is not met in some areas where groundwater is used for the production of drinking water, the so-called groundwater protection areas. This is due to the fact that nitrate diffuses into the groundwater more quickly in areas of dry sandy soil in combination with crops that leave relatively large quantities of nitrogen behind in the soil after the harvest. RIVM and Alterra have therefore calculated the impact of the national manure policy on the quality of the uppermost groundwater in these areas for 2010-2014 and for the future (2026-2030). This information will be used in preparation for the 6th Nitrate Action Programme. The calculations show that, for the 2010-2014 period, the standard is exceeded in 25% of the groundwater protection areas investigated. The present manure policy will lead to an improvement in the future situation, and the percentage will be reduced to 7% for the 2026-2030 period. For the 2010-2014 period, the nitrate concentration in one quarter of the other groundwater protection areas complies with the standard but only barely so. This situation will not improve in the future. In addition, the study provides specific insights into the situation in groundwater protection areas that are known to have problems in the subsoil at the depth of the production wells. Due to uncertainties in the calculations, these results provide only an indication of the scale of the problems in the groundwater protection areas. The information from the present study helps to provide a basis for potential measures and their implementation, both on a local or national level, in order to realise a sustainable system for drinking water production. Due to local differences, it's important to ensure that studies resulting in prognoses for the future are always carried out per specific production area. Any such studies should also be coordinated, insofar as possible, with current programmes/guidelines, such as the European Water Framework Directive and the national Delta Water Quality Action ProgrammeMinisterie Economische Zaken E