Progresja podatku od dochodów osobistych w państwach OECD w kontekście redystrybucji dochodu – kierunki ewolucji

In recent years there has been an evident, widespread increase in income disparities in OECD countries. Progressive Personal Income Tax, which enables adjustment of the tax burden to individual’s capacity to pay, is one of the fundamental instruments used in redistribution policy. The aim of the paper is comparative analysis of the level of Personal Income Tax (PIT) progression in OECD countries and identification of trends in progression in the context of income redistribution. The article discusses the progressivity level of PIT in OECD countries measured by the differences in the burden at different levels of income. The cross-country and historical trends in the statutory PIT rates, the number of tax brackets and the provisions which exempt an initial level of income from tax burden are analysed and graphically illustrated.Zjawisko nierówności społecznych ma charakter powszechny i trwały. Obecnie w wielu krajach OECD różnice między biegunami bogactwa i biedy osiągnęły najwyższy poziom od 30 lat, zaś odsetek osób zagrożonych ubóstwem sięga nawet 40%. W takich warunkach konieczne jest prowadzenie szeroko zakrojonej polityki redystrybucyjnej realizowanej za pośrednictwem systemu transferów społecznych, jak i systemu podatkowego. Zasadniczym instrumentem podatkowym wykorzystywanym do wyrównywania poziomu dochodów ludności jest progresywny podatek dochodowy, silniej obciążający osoby lepiej sytuowane. Rolę tę może pełnić również podatek liniowy z kwotą wolną od podatku ustanowioną na odpowiednio wysokim poziomie. W artykule przeprowadzono analizę skali progresji podatków od dochodów osobistych w państwach OECD. W dalszej części dokonano analizy porównawczej podstawowych elementów konstrukcyjnych warunkujących stromość progresji PIT, jakimi są liczba przedziałów skali podatkowej, wysokość stawek obowiązujących w najwyższym przedziale, jak również wysokość dochodu niepodlegająca opodatkowaniu tą daniną.The project was funded by the National Science Centre based on the basis of the decision number DEC 2012/05/N/HS4/00481.Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na postawie decyzji numer DEC-2012/05/N/HS4/00481