Self-knowledge or self-creation? : about consequences of nonfactualism of answers about self for problems of self-knowledge

W artykule tym zestawionych zostało kilka idei ważnych dla współczesnej filozofii, analitycznej i kontynentalnej. Pierwsza z nich związana jest z poglądem, ze niekiedy zadajemy więcej pytań, niż rzeczywistość ma odpowiedzi, ponieważ stosujemy do niej nieadekwatne pojęcia (owe naddatkowe pytania bądź całe dyskursy analitycy nazywają niefaktualnymi). Druga z nich to popularny nie tylko w filozofii, ale i w potocznym światopoglądzie naturalizm, przyjmujący perspektywę redukcjonistyczna bądz eliminatywistyczną względem pojęć "duchowych", ale także wielu pojęć psychologii potocznej. Jeśli tym, co rzeczywiście istnieje są obiekty fizyczne, ewentualnie biologiczne, a nie np. cechy charakteru czy motywacje, to można się spodziewać, że dyskurs ich dotyczący będzie w swej części tylko w przybliżeniu opisywał świat, a częściowo będzie w ogóle niefaktualny. Taki wniosek zgodny jest z kolejna ważna we współczesnej filozofii (szczególnie hermeneutycznej) idea - tożsamości narracyjnej człowieka i może stanowić teoretyczna podstawę jej adekwatności.In this article several ideas important to modern philosophy (both analytical and continental) were confronted. One of these ideas is connected with the fact, that sometimes we ask more questions than the reality has answers for, because we apply inadequate notions to it (these surplus questions and discourses are called by analytics "nonfactual"). The next idea is popular not only in philosophy, but also in a common view on the world called naturalism taking reductionism or eliminativism perspective when it comes to spiritual concepts and some notions from popular psychology. If the real existence is attributed only to physical and biological objects and not the traits of character or motivations, their discourse will describe the world only in approximation and it will be partly nonfactual. Such a conclusion is consistent with an idea important in modern philosophy (especially in hermeneutics) i.e. the narrative identity of a human being, and can be the theoretical foundation of its adequacy