Deltacommissie legt haar oor te luister

In maart heeft de Deltacommissie een serie workshops laten organiseren om met de belangrijkste stakeholders van gedachten te wisselen over hun beelden van de Nederlandse Delta in 2100, de uitdagingen die dat oplevert en mogelijke oplossingen. De commissie heeft deze gesprekken gebruikt om zich te laten inspireren, vooronderstellingen te toetsen, goed te luisteren naar wat er leeft. Iedere bijeenkomst begon met een rondje reflectie op de vraag hoe ziet Nederland er in 2100 uit? Er blijken dan grofweg drie denklijnen te ontstaan: 1. allen naar het hoge zand; 2. de meebewegende Delta; 3. de offensieve kustverdediging. Onder deze denklijnen blijken aannames te zitten ten aanzien van de snelheid van klimaatsverandering, bestuurlijke ontwikkelingen (ook internationaal), economische ontwikkelingen, financi mogelijkheden en prognoses, trends in de landbouw, groei dan wel krimp in de bevolkingsontwikkeling, aannames ten aanzien van mobiliteit en verplaatsingsgedrag, trends in de woningbouw, de recreatie et cetera. Op grond van de geschetste toekomstbeelden dragen de deelnemers aan de bijeenkomsten hun ideeen plannen aan. Gevraagd naar de beste manieren om met de geschetste toekomstbeelden om te gaan komen ze met een veelheid aan suggesties. Wat moet je doen, wat kan je doen? Uit de bijeenkomsten komt geen duidelijke rode lijn in de aangedragen mogelijke oplossingsrichtingen naar voren. Het is een caleidoscoop van bekende en nieuwe idee Het probleem van klimaat verandering is een serieus probleem, de scope van 100 jaar lang genoeg om met systeemsprongen en echte, nieuwe oplossingen te komen. Niet langer doormodderen op de ingeslagen paden. Geef een richting aan die Nederland ook weer op de kaart zet als innovatieland, als proeftuin voor vernieuwingen. En wees ook ambitieus voor de korte termijn; maak plannen waar dit en de komende kabinetten mee aan de slag moeten. Voor grote, technische ingrepen als een (tulp) eiland in zee is, opmerkelijk genoeg, weinig animo. Zandsuppletie als beproefde wijze van kustversterking blijkt in alle varianten onmisbaar. Financiering van oplossingen mag geen probleem zijn. Veiligheid tegen overstromen is een basisrecht. En als we leren op een andere manier naar de financieringsgronden te kijken mag geld geen belemmering zijn. Het allereerste klimaatprobleem waarmee we geconfronteerd worden is net het toenemende gevaar voor een overstroming, maar het probleem van onvoldoende zoet water. Meer droge zomers, extra zoutintrusie van uit zee Bij meerdere bijeenkomsten is de opmerking gemaakt dat Nederland als schaalniveau veel te beperkt is om de problemen op te lossen. Minimaal Duitsland, Belgin Frankrijk moeten meegewogen worden. Zowel de klimaatverandering, als de socio-economische werkelijkheid speelt zich af op Europese en mondiale schaal. Daarom moeten zowel de analyses, als de oplossingen ook op die schaal worden beschouwd. Het belang van percepties en risicobeleving bij bestuurders en bevolking wordt meerdere malen genoemd. Zolang het risico van overstromingen onderschat wordt (en de mate waarin dit het geval is, leidt tot verhitte discussies) blijft bestuurlijke daadkracht achterwege en zal draagvlak voor ingrijpende ruimtelijke maatregelen onvoldoende blijken. In de jongerenbijeenkomst viel de term deltadictator. Is een Deltadictator nodig? In de alle bijeenkomsten kwam sterke centrale regie en/of macht aan de orde. In de eerste plaats is veelvuldig gememoreerd dat het in de bestuurlijke constellatie van Nederland lastig kan zijn om grote ruimtelijke keuzes te maken