De ontkoppeling van het aantal woordvoerders en het stemgewicht in de Tweede Kamer

Van een politicoloog die zich bijna veertig jaar met politieke partijen heeft bezig gehouden zou je een volmondig ‘ja’ op deze vraag kunnen verwachten. Veel van mijn vakgenoten achten politieke partijen inderdaad onmisbaar in een moderne samenleving, net zoals banken, verzekeringsmaatschappijen en supermarkten. Slechts enkele landen doen het zonder partijen, zoals het koninkrijk Saoedi-Arabië en de Federatie van Micronesië: de eerste is nog een traditionele en religieus geïnspireerde monarchie waar de koning en zijn familie alle macht in handen heeft; de laatste bestaat uit kleine eilanden in de Stille Oceaan die elk hun vertegenwoordigers in het federaal parlement kiezen op grond van persoonlijke eigenschappen en de tradities van het eiland. Dat zijn dus geen voorbeelden voor een moderne, seculiere en democratische samenleving. Partijen veranderen weliswaar van vorm – van de informeel en losjes georganiseerde notabelenpartijen in de negentiende eeuw via de strak georganiseerde massapartijen in de twintigste eeuw naar de geprofessionaliseerde kaderpartijen van tegenwoordig – maar zullen blijven bestaan, zo is de gangbare opvatting