Voorwoord

‘Europese politieke partijen zijn een belangrijke factor voor integratie binnen de Unie. Zij dragen bij tot de vorming van een Europees bewust- zijn en tot de uiting van de politieke wil van de burgers van de Unie.’ De positie van de Europese politieke partijen in het Europese politieke proces werd voor het eerst formeel in 1992 vastgelegd in het Verdrag van Maastricht. De formulering van dit artikel heeft een curieus impli- ciet normatief aspect, alsof de Europese partijen dienen bij te dragen aan de vorming van een positief Europees bewustzijn. In deze beschouwing gaat het niet over dit punt, maar om enkele andere elementen uit het verdragsartikel: enerzijds de ‘partijen op het Europees niveau’, en anderzijds de tweede taak die hen sinds het Verdrag van Maastricht formeel is toebedeeld: het tot uitdrukking brengen van de politieke wil van de kiezers in de representatieve democratie die de Europese Unie wil zijn. In deze bijdrage staan twee vragen centraal. Ten eerste: is er op Euro- pees niveau sprake van partijen (hier voorlopig aangeduid als ‘federa- ties’) zoals we die in nationale politieke systemen kennen; en ten tweede: op welke wijze hebben deze federaties gestalte gegeven aan de representatieve functie die zij moeten vervullen? Eerst zal worden aangegeven wat wordt verstaan onder politieke partijen op Europees niveau en hun representatiefunctie. Daarna zal in hoofdlijnen de organisatorische evolutie van de federaties vanaf hun ontstaan in het midden van de jaren zeventig tot op heden worden geschetst, waarbij vooral de aandacht vooral uitgaat naar de wijze waarop hun functies zich ontwikkeld hebben. Vervolgens wordt de balans opgemaakt