Procesevaluatie van het Navigator project: Een onderzoek naar de samenwerking tussen professionals die betrokken zijn bij jongeren met een arbeidsbeperking

Samenvatting In dit onderzoek is de samenwerking tussen professionals binnen het Navigator project bestudeerd. Dit project is erop gericht om jongeren met een arbeidsbeperking richting werk te begeleiden. In het project speelt de nieuw gecreëerd functie van Navigator een belangrijke rol. Deze begeleidt de jongeren (12-27 jaar) voor langere tijd en legt contact met alle partijen die betrokken zijn bij jongeren met een beperking. De Navigator staat als het ware boven de partijen, brengt deze bij elkaar en creëert samenwerkingsverbanden. De centrale vraag van het onderzoek is: “Op welke wijze werken de verschillende professionals samen binnen het Navigator project en wat zijn hierbij de succesfactoren en faalfactoren?” Om de onderzoeksvraag te bestuderen en te beantwoorden zijn verschillende theoretische factoren gebruikt die in de literatuur over samenwerking worden genoemd. Eén van die factoren is de invloed van verantwoordelijk zijn op de samenwerking binnen het project. Thompson (1980) beschrijft dat mensen verantwoordelijk moeten kunnen worden gesteld voor beleid om dat beleid goed te laten verlopen. Verder is in het onderzoek gebruik gemaakt van het model van interdisciplinaire samenwerking om de samenwerking binnen het project in beeld te brengen (Bronstein, 2003). In het bijzonder gaat het om de factoren onderlinge afhankelijkheid, gezamenlijk gedragen doelen en structurele kenmerken. Tot slot is in het onderzoek de factor acceptatie van nieuwe functie gebruikt. Volgens deze factor verloopt de samenwerking in multidisciplinaire teams beter als een nieuwe functie in een team wordt geaccepteerd (Quinlan & Robertson, 2013). Dit onderzoek is exploratief van aard en er wordt gebruik gemaakt van een kwalitatieve analyse van de data. De data zijn verzameld door middel van semigestructureerde interviews met in totaal 14 professionals die betrokken zijn bij het Navigator project. Hier is zowel informatie uit voortgekomen die gekoppeld kan worden aan bovengenoemde literatuur, als nieuwe informatie die niet aan het theoretisch kader verbonden kan worden. Uit de interviews komt naar voren dat de geïnterviewden die verantwoordelijk zijn op het gebied van werk zich ook verantwoordelijk voelen voor het project. Dit hoeft niet altijd 1 op 1 met elkaar samen te hangen. Verantwoordelijk zijn ligt besloten in formele werkafspraken en functieomschrijvingen, terwijl verantwoordelijk voelen een belevingsaspect is, en meer zegt over hoe de verantwoordelijkheid in de praktijk ervaren wordt. Er is ook een faalfactor te noemen op het vlak van verantwoordelijkheid binnen het project. Namelijk veel professionals voelen zich niet verantwoordelijk voor de leefgebieden wonen, vrije tijd en sociale participatie en stellen dat ze daar ook niet verantwoordelijk voor zijn. Dit terwijl het samenbrengen van de verschillende leefgebieden wel één van de subdoelen van het project is (Projectplan Navigator, 2011). Binnen de structuur van het project gaan mensen zowel op een formele als een informele manier met elkaar om. Er is sprake van een open en laagdrempelige cultuur, waarin mensen elkaar makkelijk weten te vinden. De professionals hebben hetzelfde hoofddoel voor ogen, namelijk jongeren aan het werk zien te krijgen. Verder blijkt uit de interviews dat de professionals in hoge mate van elkaar afhankelijk zijn om succes bij de jongeren te bereiken. Zowel uit het onderzoek als uit literatuur blijken de structuur binnen het project, de gezamenlijk gedragen doelen en de onderlinge afhankelijkheid, succesfactoren te zijn voor de samenwerking (Bronstein, 2003; Mattessich & Monsey, 1992). Op basis van het onderzoek kan worden geconcludeerd dat de Navigatoren volledig geaccepteerd worden binnen het Navigator project. Volgens de literatuur is dat een succesfactor voor de samenwerking (Quinlan & Robertson, 2013). Daarnaast geven de geïnterviewden aan dat vertrouwen een belangrijke rol speelt voor de samenwerking binnen het project. In de praktijk is hiervan ook sprake tussen de betrokken professionals. Een belangrijke faalfactor voor de samenwerking op het vlak van vertrouwen heeft met de werkgevers te maken. Binnen het project hebben de professionals er weinig vertrouwen in dat werkgevers daadwerkelijk jongeren met een beperking in dienst zullen nemen. Aan de samenwerking met werkgevers zal dan ook nog gewerkt moeten worden. Verder komt uit de interviews ook naar voren dat sommige organisaties binnen het project een andere denkwijze hebben aangenomen dan voor de start van het project. Er wordt nu meer vanuit het belang van de jongere gedacht dan vanuit organisatiebelangen. Uit het onderzoek blijkt dat dit de samenwerking tussen de professionals binnen het Navigator project bevordert. Op basis van de resultaten van het onderzoek is een aantal aanbevelingen gedaan voor de praktijk en vervolgonderzoek