Bouwstenen voor het NMP4; Aanvulling op de Nationale Milieuverkenning 5

De 5e Nationale Milieuverkenning, die in september 2000 is verschenen, liet zien dat de komende decennia een aantal milieuproblemen moeilijk oplosbaar zal zijn. Voorbeelden hiervan zijn klimaatverandering, de achteruitgang in biodiversiteit en de stedelijke luchtkwaliteit. Het onlangs gepresenteerde Nationaal Milieubeleidsplan 4 - de beleidsmatige reactie op de Milieuverkenning - bevat de strategische beleidslijnen voor de lange termijn (2030). De ambities zijn hoog: uiteindelijk moet 95% van de natuur in Nederland duurzaam worden beschermd en op termijn mogen er geen milieugerelateerde gezondheidseffecten meer zijn. Momenteel is minder dan 10% van de natuur in Nederland duurzaam beschermd en is het milieugerelateerde gezondheidsverlies ongeveer 2-5% van de totale gezondheidsverliezen in Nederland. Naast de bewezen milieugerelateerde gezondheidsrisico's zijn er diverse nog onbewezen maar niet uit te sluiten risico's voor de volksgezondheid. Voorbeelden zijn de mogelijke gezondheidseffecten van micro-organismen, hormoonontregelende stoffen (oestrogenen), genetisch gemanipuleerde organismen, GSM-apparatuur en hoogspanningslijnen. Om de NMP4-ambities te kunnen realiseren zullen de emissies van met name NOx, VOS, ammoniak en fijn stof in Nederland met 70-90% ten opzichte van 1990 moeten worden gereduceerd. Dergelijke reductiepercentages zijn met de huidige, bekende technologieen nauwelijks voorstelbaar. De 95%-natuurbeschermingsambitie vraagt om een combinatie van generiek en gebiedsgericht beleid, eventueel aangevuld met effectgerichte beheersmaatregelen. Door verplaatsing van landbouwbedrijven uit een zone van 500 meter rond natuurgebieden kan het percentage (voor stikstof) beschermde grote natuurgebieden in 2010 worden verhoogd van circa 30% tot boven de 50%. Om de effecten van klimaatverandering het hoofd te kunnen bieden, zal de emissie van CO2 in West-Europa de komende decennia met 30-50% moeten worden teruggedrongen. Technologisch lijkt er veel mogelijk, tegen relatief geringe kosten. De belangrijkste uitdagingen liggen op het politieke, sociale en institutionele vlak