Ankundigung. Die allgemeine Naturkunde und Erdbeschreibung zu pädagogischen Zweken und...Th 1.

Niemiecki dziewiętnastowieczny dziennik kulturalno-literacki przeznaczony dla „wykształconych czytelników”. Czasopismo wychodziło w latach 1807-1865 (od 1837 jako „Morgenblatt für gebildete Leser”) w Stuttgarcie i Tybindze w wydawnictwie Cotta'sche Verlagsbuchhandlung. „Morgenblatt...” był jednym z najbardziej poczytnych i wpływowych czasopism tego rodzaju w pierwszej połowie XIX w., do czego przyczyniał się fakt współpracy z nim najznamienitszych ówczesnych literatów i uczonych, m. in. Annette von Droste-Hülshoff ( 1797-1848), Johanna Wolfganga Goethe (1749-1832), Heinricha Heinego (1797-1856), Alexandra von Humboldt (1769-1856). Nakład wynosił około 2500 egzemplarzy. Czasopismo liczyło 4-6 stron i zawierało przyczynki z dziedziny literatury, sztuki, historii i nauk przyrodniczych, recenzje, szkice biograficzne i podróżnicze, korespondencję z zagranicy, poezje, przegląd nowości wydawniczych, a także anegdoty, szarady, m. in. logogryfy. Wydawcy usiłowali znaleźć złoty środek między czasopismem opiniotwórczym, dostarczającym lektury na poważne, aktualne tematy a czasopismem rozrywkowym, wedle swoich ich słów, zamieszczane w „Morgenblatt…” przyczynki dotyczące kwestii naukowych miały być inspirujące a nie nużące, natomiast teksty rozrywkowe stronić od trywialności. Na przestrzeni lat periodyk zawierał wiele różnotematycznych dodatków, zmieniał się także jego format. W zbiorach Biblioteki Elbląskiej znajdują się dwa roczniki dziennika – z 1811 i 1848 r. – ten ostatni już pod tytułem „Morgenblatt für gebildete Leser”. Numery z 1811 r. pod redakcją Georga Reinbecka zawierają m. in. artykuły o carycy Eudoksji Łopuchinie, żonie Piotra I (nr 217), frankijskiej królowej Batyldzie (nr 246), relację o komecie z 1811 r. (dołączona przedłużka z ryciną) (nr 265), przegląd literatury duńskiej od 1807 r. (nr 280), a także artykuł o nowo wynalezionym sprzęcie do nurkowania „Tryton”, ilustrowany dwiema miedziorytowymi tablicami (nr 298). Numery z 1848 r. pod redakcją Hermanna Haiffa zawierają przede wszystkim relacje o obradach parlamentu frankfurckiego i doniesienia o rewolucyjnym wrzeniu w Niemczech i Europie (m. in. o rewolucji badeńskiej), a także artykuły o warunkach potencjalnej kolonizacji Księżyca (nr 29). Rocznik z 1848 r. zawiera 92 numery dodatku „Literaturblatt” redagowanego przez Wolfganga Menzela - wbrew tytułowi dodatek ten nie miał charakteru wyłącznie literackiego, ale zawierał także np. artykuły z dziedziny nauk przyrodniczych – oraz 64 numery dodatku „Kunstblatt”, poświęconego sztuce, redagowanego przez Ernsta Förstera i Franza Kuglera. Oba dodatki mają odrębną paginację i spisy treści. Nr 27 dodatku „Kunstblatt” zawiera miedziorytowe ilustracje do wydanej w 1847 r. niemieckiej luterańskiej Biblii. Na osobnej tablicy miedzioryt z wnętrzem biedermeierowskiego pokoju