Analiza porównawcza wpływu polityki spójności UE na innowacyjność i konkurencyjność państwa Europy Środkowo-Wschodniej w latach 2004–2014

At the turn of the new millennium, building an economy based on knowledge became the EU’s main priority. Innovation, which was to be the key to the competitiveness of the EU economy, became an essential issue in the Lisbon Strategy. The determination to build an innovative system embracing local conditions was stronger during the first years of the present century. The states of Central-Eastern Europe, which had just undergone system transformations and were facing huge social and economic problems, were heading for integration with high hopes, believing that their presence on the uniform European market, especially the possibility to use coherence funds, would improve the innovation and competitiveness of their economies. The analysis included eleven states from among which eight joined the EU in the year 2004 – the Czech Republic, Estonia, Lithuania, Latvia, Poland, Slovakia, Slovenia and Hungary, two in the year 2007 – Bulgaria and Romania and one state in 2013 – Croatia. These states could expect significant European funds. Only in the years 2007–2013 the European Union assigned over 346,9 billion Euro for coherence policy. The amount of more than 175,5 billion Euro reached eleven states of Central-Eastern European states, which constituted well over a half of the full amount. The purpose of the elaboration is to compare and assess the extent to which the use of coherence policy funds contributed to the improvement of innovation and competitiveness of Central-Eastern European states. The fact that these states joined the EU at different times gives us an opportunity to observe the development of economies facing similar socio-economic problems within EU structures and at their outskirts.U progu nowego tysiąclecia budowa gospodarki opartej na wiedzy stała się głównym priorytetem Unii Europejskiej. W Strategii Lizbońskiej istotne miejsce zajęła innowacyjność, która miała stać się kluczem do wzrostu konkurencyjności gospodarki Unii Europejskiej. W pierwszych latach obecnego stulecia wzrastała determinacja w budowaniu systemu innowacji uwzględniającego regionalne uwarunkowania. Państwa Europy Środkowo Wschodniej, które zaledwie kilka lat wcześniej przeszły transformacje ustrojową i borykały się z olbrzymimi problemami społeczno-gospodarczymi z wielką nadzieją zmierzały w stronę integracji europejskiej ufając, że obecność na jednolitym rynku europejskim, a szczególnie korzystanie ze środków polityki spójności podniesie innowacyjność i konkurencyjność ich gospodarek. Analizą zostało objętych jedenaście państw, spośród których osiem przystąpiło do UE w 2004 roku – Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry, dwa w 2007 – Bułgaria i Rumunia i jedno państwo w 2013 – Chorwacja. Państwa te mogły liczyć na znaczne fundusze europejskie. Tylko w latach 2007–2013 Unia Europejska przeznaczyła na politykę spójności kwotę ponad 346,9 mld euro. Do jedenastu państw Europy Środkowo Wschodniej trafiło ponad 175,5 mld euro, co stanowiło ponad połowę tej kwoty. Celem opracowania jest porównanie i ocena jak wykorzystanie środków polityki spójności wpłynęło na wzrost innowacyjności i konkurencyjności gospodarek państw Europy Środkowo Wschodniej. Fakt, iż państwa te przystąpiły do UE w różnym terminie daje możliwość porównania jak rozwiały się gospodarki o podobnych problemach gospodarczo-społecznych wewnątrz struktur UE i na jej obrzeżach.Publikacja dofinansowana z projektu: „Popularyzacja najnowszej wiedzy ekonomicznej wśród ludzi młodych” realizowanego z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej