Strategies of the development of tourism

Najstarsze strategie działania wywodzą się ze starożytności i dotyczą zarządzania państwem i dowodzenia wojskiem. Strategie gospodarcze pojawiły się zdecydowanie później, wraz z narodzinami nowoczesnego przedsiębiorstwa w 2. poł. XX w. W latach 80. metodę tę zaadaptowano do potrzeb zarządzania rozwojem w jednostkach samorządu terytorialnego. Obecnie można więc mówić o dwóch rodzajach strategii rozwoju: różnych przedsiębiorstw (w tym firm turystycznych) oraz różnych obszarów (najczęściej jednostek podziału administracyjnego). W artykule zaprezentowano miejsce turystyki w planowaniu strategicznym w Polsce po wejściu do Unii Europejskiej (na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym). Następnie szczegółowo omówiono istotę strategii rozwoju (w tym także strategii rozwoju turystyki) i korzyści wynikające z jej posiadania (dla gminy, podmiotów gospodarczych, społeczności lokalnej i władz). W dalszej części pracy dokładnie opisano poszczególne fazy budowy strategii, zwracając baczną uwagę m.in. na: misję, diagnozę prospektywną, analizę strategiczną, scenariusze wariantowe, cele główne i szczegółowe, a także programy działania. Swoistym rozwinięciem artykułu są rozważania autorów na temat miejsca i znaczenia produktu turystycznego – obszar w strategiach rozwoju turystyki (strategie rozwoju markowego produktu obszaru). Podkreślono szerokie możliwości kreowania różnych produktów markowych na bazie tego samego potencjału turystycznego (na przykładzie Łodzi). Scharakteryzowano strukturę produktu turystycznego – obszar, a także wskazano podstawowe zalety i korzyści płynące ze strategicznego podejścia do zarządzania turystyką na danym obszarze. W podsumowaniu podkreślono, że opracowanie i skuteczne wdrażanie kompleksowych strategii turystycznych jest warunkiem koniecznym pomyślnego rozwoju turystyki w polskich gminach w XXI w. Wynika to z kilku powodów: - brak strategii uniemożliwia pozyskiwanie przez gminy funduszy z Unii Europejskiej, - strategia wzmacnia pozycję branży turystycznej w gospodarce obszaru, dając przy tym silny impuls do jej ukierunkowanego rozwoju, - realizacja strategii powinna doprowadzić do powstania markowego produktu turystycznego obszaru, co znacząco zwiększa konkurencyjność gminy na rynku turystycznym