Collectio canonum Sancti Blasii.

ATTICUS, ep. Constantinopolitanus. EpistolaeAURELIUS (s.), Carthaginensis ep. EpistolaeBONIFACIUS I (s.), papa. EpistolaeCAELESTINUS I (s.), papa. EpistolaeCOLLECTIONS CANONIQUES. Collectio Sancti BlasiiDAMASUS I (s.), papa. confessio fideiGELASIUS I (s.), papa. EpistolaeGELASIUS I (s.), papa. De Libris recipiendis sive non recipiendis decretumHILARIUS PICTAVIENSIS ep. (s.). Expositio fideiHONORIUS, imperator. RescriptaINNOCENTIUS I (s.), papa. EpistolaeLEO I MAGNUS (s.), papa. EpistolaeSILVESTER (s.), papa. ConstitutumSIRICIUS (s.), papa. EpistolaeZOSIMUS (s.), papa. EpistolaeNumérisation effectuée à partir d'un document original.F 1-101v. Collectio canonum Sancti Blasii. La collection est appelée du nom du manuscrit San Blasius 6 de la bibliothèque de l'abbaye Sanct Paul in Kärnthen; cf. Maassen, Geschichte , I, 504-512, §§ 626 (ms. 2) et 627-632. F 1-47v. Conciles (ms. S, X de EOMIA ) : F. 1-7 Nicée, a. 325 [interpretatio quae dicitur Isidori]. «Incipiunt capitula statutorum concilii Nicaeni» ( éd. cit. , I/1, pars 2, 165-169, secundum S) (1-1v); «Incipit praefatio ejusdem concilii. Concilium sacrum venerandae fulmina juris// ...-... mella fluet. Deo gratias semper» ( éd. cit. , 171) (1v); «Incipit [ sic ] sancti canones Nicaeni. Cum convenisset sanctum et magnum concilium Nicaeam ... I. Si quidem ex aegretudine vel a medicis secatus est vel a barbaris ...-... XXI. Quoniam sunt in die dominica ...» ( éd. cit. , 173 et 179-243) Au f. 3v, le c. XIIII: « Pervenit ad sanctum concilium quod in locis quibusdam ... » correspondant à Ps-Isidori c. XVII, a été transcrit après le canon: « De his vero qui recedunt ex corpore antique Legis ... ». (1v-4v); cf. C.P.G. , IV, n° 8520; — «Incipiunt nomina episcoporum de canonibus Nicenis cum provinciis et civitatibus suis» ( éd. cit. , I/1, pars 1, 36-90, secundum S); cf. C.P.G. , IV, n° 8516 (4v-7). F. 7-11 Ancyre, a. 314 [interpretatio Isidori vulgata]. «Incipiunt constituta canonum Anquirensium et tituli» ( éd. cit. , II/1, 1907, 36-42, secundum S) (7-7v); — «Incipiunt canones Anquiritanos. Isti canones priores quidem sunt Nicaenis canonibus ... Cum apud urbem Anquiritanam ventum fuisset Marcellus ... I. Presbyteri qui immolaverunt et postea iterum ...-... XXIIII. Si quis sponsam habens sorori ejus ... Expliciunt ...» ( éd.cit. , 48, 54-114) Aux ff. 8v-9, le c. IIII regroupe les c. IV et V de l'édition. (8-11) En marge du f. 8, note contemporaine du ms. d'une autre main: « et vapulare amboque debent et clericus et femina ». ; cf. C.P.G. , n°IV, n° 8501. F. 11-12 Néocésarée, a. 319 [interpretatio Isidori vulgata]. «Incipit Neocesariensem sinodum», table des chapitres ( éd. cit. , 44-46, secundum S) (11); — «Incipit sinodum Neocaesariensem. Isti canones secundi sunt Ancyrensium ... I. Praesbyter qui uxorem duxerit ...-... XIIII. Diacones septem esse debent ... - ... Isti canones secundi sunt Ancyrensium ... Explicit» ( éd.cit. , 116-140) Au f. 12, le c. XIII est plus court que l'édition, il manque: [Vicarii autem episcoporum ...-...et honorabiles habeantur]. ; cf. C.P.G. , n° IV, n° 8504 (11-12). F. 12-14v Gangres, a. 340. «Incipiunt capitula canonum Gangrensium» [versio prisca] ( éd. cit. , II/2, 151-152) (12-12v); — «Incipit synodum Gangrensem. Deo gratiam. Dominis honorabilibus consacerdotibus in Armenia constituti ... Quoniam conveniens sancta synodus episcoporum in Gangrensem ...-... observandum» [Isidori antiqua, epistola synodica] ( éd. cit. , 174-183) (12v-13v); canones: «I. Si quis nuptias in accusationem deduxerit ...-... XX. Si quis per superbiam ...-... Explicit ...» [interpretatio Isidori vulgata] ( ibid. , 184-210) Au f. 13v, le c. IV: « Si quis praesbitero qui uxorem habuit ... » appartient à la première version dionysienne, et le c. VI est un mélange de l'interpretatio Isidori vulgata et de la première version dyonisienne: « Si quis extra ecclesiam privatim populus congregans contemnate [ sic ] ecclesiasticas sanctiones ipsamque ecclesiam apud se autem [Isidori vulgata], eaque sunt ecclesiae voluerit agere non conveniente praesbytero secundum episcopi jussionem, anathema sit! [1 a versio dionys.] »; au même f., note marginale contemporaine « Ut non sit congregatio ... nec offerri sine jussione epis[copi] »; - au f. 14v, le c. XVIII est incomplet du début, il commence à: « [continentiae convenire] judicans ... ». (13v-14v); cf. C.P.G. , IV, n os 8553-8554. F. 14v-27v Carthage, a. 419. [Gesta de nomine Apiarii, actio prima habita die XXV mensis Maii] «Incipiunt tituli statitorum [ sic ] Cartaginiensium» (14v-15); — «Incipiunt constituta que aput Kartagine acta sunt. Gloriosissimorum imperatorum Honorii XII et Theodosii VIII augusti, VIII Kal. Junias Kartagine ... Cum Aurelius papa una cum Valentino primae sedis provinciae Numidiae ...-... silebunt. Daniel notarius ... in omnibus servanda» ( EOMIA. , I/2, pars III, 1930, 566-583, secundum S; ms. SB2 de C. Munier, dans C.C.S.L. , CXLIX, pp. XV et 89-94) (15-17v); «I. Aurelius episcopus dixit: Haec ita aput nos habentur exemplaria ...-... XL. De rebus tituli non invadendas [ sic ] ...» (Munier, éd. cit. , 101-111 et 149, Canones in causa Apiarii); cf. EOMIA, t. cit. , 584-585 (17v-21v); «Et subscripserunt: Aurelius episcopus huic scidulae ...» ( EOMIA , 585-590) (21v-22); — «Incipit epistola ab omne concilium supra scribtum [ sic ] ad Bonifacium urbis Romae episcopum ... Quoniam Domino placuit ut de his quae nobiscum egerunt ... Et subscribserunt ...» ( EOMIA, t. cit. , 596-608; Munier, éd. cit. , 156-161) (22-24v). — «Incipit epistola ATTICI episcopi aeclesiae Constantinopolitanae ad Bonifacium urbis Romae episcopi [ sic ]. Dicta cum exemplariis Nicaeni concilii ... Greca aelementa litterarum numerus [ sic ] exprimere ...-... significant AMHN. Explicit ...» ( M.G.H., Formulae , 557-558); cf. Maassen, Geschichte , I, 400-401, § 525; EOMIA, t. cit. , 613; Munier, éd. cit. , 164, II (24v-25). — «Incipit epistula sancti AURELI[I] episcopi ad sanctum Caelestinum episcopum urbis Romae de adventu Apiarii ... Si quidem admodum Sanctitas tua de adventu Apiarii ...» ( EOMIA, t. cit. , 614-622; Munier, éd. cit. , 169-172) (26-27v). F. 27v-33v Chalcédoine, a. 451 [versio prisca]. «Incipiunt tituli canonum Calcidonensium» (ms. Bp de ACO , II/22, 1936, 31-32) (27v-28); — «Incipiunt statuta quingentesimo anno sub imperatore piissimo Marciano constituta ... I. De his qui praemio ordines adipiscuntur. Si quis episcopus ordinationem pro pecuniam [ sic ] fecerit et vendiderit ...-... XXVII. De corruptores mulierum ...» ( éd. cit. , 33-40); cf. C.P.G. , IV, n° 9008, actio VII, b (28-32); — «Et subscripserunt: Paschasius episcopus ... Expliciunt ...» ( éd. cit , 40-45) (32-33v). F. 34-36v Constantinople, a. 381 [versio prisca]. «Incipiunt tituli canonum Constantinopolitanorum» ( ACO, t. cit. , 45) (34); — «Hi canones prolati sunt ab episcopis centum quinquagenta ... I. Non transgredi fidem sanctorum Patrum CCCXVIII qui in Nicea Bytiniae ...-... V. De primatu ecclesiae Constantinopolitanae ...» ( éd. cit , 45-47) (34-35); — «Et subscripserunt: Nectarius Constantinopolitanus episcopus ...»; cf. ibid. , 47 (35-36v); cf. C.P.G. , n os 8600 et 8601. F. 37-43 Sardique, a. 343 [versio prisca]. «Incipiunt capitula sinodi Serdicensis» ( EOMIA , I/2, pars III, 447-449, secundum S) (37); — «Incipi[unt] canonis Serdicensis. I. De episcopis etiam laica communione privandis qui civitates mutaverint. Osius episcopus dixit: Tam mala consuetudo ...-... XX. De suscipiendis his qui propter periculum et persecutionem fugiunt ...» ( éd. cit. 452-486) (37-42); — «Et subscripserunt qui convenerant: Osius, ab Spania Cordobensis ... Expliciunt ...» ( éd. cit , 546-558) (42-43); cf. C.P.G. , IV, n os 8570-8571. F. 43-47v Antioche, a. 330 [versio prisca]. «Incipiunt statuta canonum Anthiocensium»; cf. EOMIA , II/2, 220-226 (43-43v); — «Incipi[un]t constituta canonum Anthiocensium in dedicatione ... Sancta et pacissima synodus qui a Deo congregata est Anthiocia ... Gratia et veritas Domini Salvatoris nostri Jhesu Christi visitans ...-... congregata est» [Epistola synodica] ( éd. cit. , 228-230) (43v-44); — «I. De his qui contraria temptant Nicaenis canonibus et de sanctum [ sic ] Pascha. Omnes qui temptant solvere terminos sancti et magni synodus ...- ... XXV. Ut episcopus potestatem habeat res Ecclesiae gubernare ...» ( éd. cit. , 232-310) (44-47v); — «Et subscripserunt: Eusebius presens omnibus ... Expliciunt ...» ( éd. cit. , 312-314) (47v); cf. C.P.G. , IV, n os 8535-8536. Sur la versio prisca , cf. C. H. Turner, Chapters in the history of latin mss. of canons , dans The Journal of theological studies , XXXI (1929-1930), 9-20. F. 47v-51 Constitutum Silvestri papae, apocryphe. «Canonem constitutum gradus vel religio qualiter custodiatur a Silvestro episcopo urbis Romae. Domino Constantino Augusto. Eodem tempore cum multi nobilis gaudisent [ sic ]...- ... aspersit. Actum in Trojanas thermas ...» ( P.L. , VIII, 829-840, ed. 1 a ); cf. C.P.L., n° 1680. F. 51-53v [Gesta Liberii papae]. «Anno regni Constantini regis nepotis Constantini magni viri erat quidam sacerdos ...-... requievit in pace» ( P.L. , VIII, 1388-1393) On lit au f. 51-51v, la «Fides Romanorum» (éd. Bulhart, dans C.C.S.L. , IX, 129-131, ms. P et C.C.S.L. , LXIX, 267-268, ms. A). ; cf. B.H.L. et Suppl. , n° 4907; C.P.L. , n° 1681. F. 53v-57v [Gesta de Xysti purgatione et Polychronii Hierosolymitani episcopi accusatione] «Ipse Xystus colligi precipit. Valentiano, Anatolio consulibus, Crescentio quidam timens Deum ex nobilitate ...-... judicabat sedem suam. Actum in basilica Heliana» ( P.L.S. , III, 1249-1252) (53v-55); «Hoc indiculum collegit Archidamus praesbyter et ipse quasi in cartarium Ecclesiae conlocavit. Erat quidam sacerdos nomine Polycronius episcopus Hierusolomitanus ...-... requievit in pace» ( ibid. , 1252-1255); cf. B.H.L. , n os 7813 et 7814; C.P.L. , n° 1682 (55-57v). F. 57v-62 [Synodi Sinuessanae gesta de Marcellino] «Diocletiano et Maximiano Augustis. Cum multi in vita sua aspersu mentis ...-... et Maximiniano VII» ( P.L. , VI, 11-20); cf. C.P.L. , n° 1679. F. 62-87 Décrétales; cf. Wurm, 89 et 261-264 (ms. Sp). F. 62-66 S. SIRICIUS, papa. «Siricius Hieronimo episcopo Tarrocinensi. Directa ad decessorem nostrum sanctae recordationis Damasum ...» ( P.L. , XIII, 1132-1147); cf. JW, n° 255; C.P.L. , n° 1637, ep. 1. F. 66-67 S. BONIFACIUS I, papa. «Bonifacius episcopus Honorio Augusto. Aeclesiae meae cui Deus noster meum sacerdotium ...» ( P.L. , XX, 766-767, ep. 7); cf. JW, n° 353; C.P.L. , n° 1648 (66-66v); — «Rescribtum HONORI[I] Augusti ad Bonifacium papa [ sic ]... Scribta Beatitudinis tuae debita reverentiae gratulatione suscepimus ...» (ms.   de Guenther, dans C.S.E.L. , XXXV/1, 83-84, ep. 37) (66v-67). F. 67-68v S. ZOSIMUS, papa. «Zosimus episcopus Esichio episcopo Salonitano ... Exigit dilectio tua praeceptum apostolicę sedis ...» ( P.L. , XX, 670-673); cf. JW, n° 339; C.P.L. , n° 1644, ep. 9. F. 68v-71 S. CAELESTINUS I, papa. «Caelestinus episcopus universis episcopis per Apuliam et Calabriam constitutus [ sic ]. Nulli sacerdotum suos liceat canones ignorare ...-... cupiditate transcendere. Data ...»; la fin de la lettre manque ( P.L. , L, 436); cf. JW, n° 371; C.P.L. , n° 1651 (68v-69). — «Caelestinus universis episcopis per Biennensim provintiam constitutus [ sic ]. Cuperemus quidem de vestrarum ecclesiarum ita ordinatione gaudire ...» ( ibid. , 430-436); cf. JW, n° 369; C.P.L. , n° 1650 (69-71). F. 71-79v S. INNOCENTIUS I, papa; cf. C.P.L. , n° 1641, ep. 2, 6, 17. «Innocentius Victorio episcopo Rotomagensi. Etsi tibi, frater carissime, pro merito et honore sacerdocii ...» ( P.L. , XX, 469-481, ep. 2) Aux ff. 71v-72, le premier canon est incomplet: «Primum ut extra conscientiam ...-... sententiis confirmatur. Hoc enim et in synodus [sic] Nicaena constituit». ; cf. JW, n° 286 (71-73v); — «Innocentius Exsuperio episcopo Tolosano. Consulenti tibi, frater carissime, quid de proposita specie unaquaque ...», c. I-VII ( ibid. , 495-502, ep. 6); cf. JW, n° 293 (73v-76); — «Incipit ejusdem. Innocentius Rufo, Eusebio, Eustatio ... episcopis Machedonibus et diaconibus ... Magna me gratulacio habuit cum post tot discrimina ...», c. I-VII ( ibid. , 527-537., ep. 17) Aux ff. 76v-77v, les chapitres numérotés de II à V correspondent au ch. II de l'édition; au f. 77v, le ch. VI est formé du ch. III et du début du ch. IV de l'édition jusqu'à: «... a vitioso fuerat injectum»; aux ff. 77v-79v, le ch. VII regroupe la suite du ch. IV et les ch. V-VII de l'édition, mais il manque au f. 78 la fin du ch. IV depuis: «... praestare consuebit» [Sed nostrae lex est Ecclesiae ...] et le début du ch. V jusqu'à [...pariter quod urgebat] «quia alius est ordo legitimus ...». ; cf. JW, n° 303 (76-79v). F. 79v-87 S. LEO I MAGNUS, papa; cf. C.P.L. , n° 1656. «Leo episcopus Rustico episcopo Narbonensi ... Epistulas fraternitatis tuae quas Hermes archidiaconus tuus detulit ...», c. I-[XIX] (P.L., LIV, 1199-1202, ep. 167); cf. JW, n° 544 (79v-83); — «Incipit epistola papae Leonis ad Mauros episcopos. Cum in ordinacionibus sacerdotum quaedam apud vos inlicitae ...» ( ibid. , 656-663, ep. 12); cf. JW, n° 410 (83-85v); — «Incipit papae Leonis ad Aquileinensem [ sic ] episcopum. Relatione sanctae [ sic ] fratris et coepiscopi nostri Septimi ...» ( ibid. , 593-597, ep. 1); cf. JW, n° 398 (85v-86v); — «Incipit papae Leonis ad Septimum episcopum. Lectis fraternitatis tuae litteris vigorem fidei tuae ...» ( ibid. , 597-598, ep. 2); cf. JW, n° 399 (87). F. 87-89 Chalcédoine [Definitio fidei]: «Incipit sinodus episcopalis Calcedoniensis habitus ad quingentis et viginti episcopis contre [ sic ] Uthicitem. Venerabilis totius mundi conventus qui ex gratia Dei ...-...hos excommunicare jubemus. Explicit sinodum mundanum, id est universale aput Calcedona» ( ACO , II/22, 11-14). F. 89-89v [Symbolum fidei], fragment de Trêves: «Haec invini Treveris in uno libro scriptum, sic incipiente: Domini nostri Jhesu Christi et reliqua. Domini nostri Jhesu Christi fideliter credat. Est ergo fides recta, ut credamus ...-... fideliter custodire» (éd. d'après ce ms. par A.E. Burn, Athanasian creed , Cambridge, 1896, p. XXXV-XXXVIII). F. 89v-91 S. DAMASUS I, papa. «Incipit de sinodo Nicaeno scripta pape Damasi ad Paulinum Anthiocenae urbis episcopum. Credimus in unum Deum Patrem omnipotentem, creatorem visibilium ... Post hoc concilium Nicaenum quod in urbe Roma ...-... et sine dubio credamus» (éd. A. Hahn, Bibliothek der Symbole und Glaubensregeln , Breslau, 1877, 200-204); cf. C.P.L. , n° 1633, ep. 4, Confessio fidei . F. 91-91v «Incipit Expositio fidei. Credimus unum Deum Patrem omnipotentem et Filium ejus unicum ...-... unum Deum piissime confitemur. Explicit» (91); «Incipit ejusdem sermo. Credimus Jhesum Christum dominum nostrum Dei Filium ...-... pro peccatis aeterni supplicii» (91-91v) (Burn, éd. cit. , 60-62, d'après ce ms.). F. 91v «Incipit de fide catholica. Nos Patrem et Filium et Spiritum sanctum confitemur ...-... adversus veritatem rebellis est. Explicit» ( P.L. , LVI, 582, extrait de la Quesnelliana ). F. 91v-93 [S. HILARIUS PICTAVIENSIS] «Incipit exemplar epistule sinodi Serdicensis facte ad Julium urbis Rome episcopum. Quod semper credidimus etiam nunc sentimus ...-... Narcissus ab Hieropoli, Stefanus ab Anthiocia» ( P.L. , X, 639-642; ms.  de A. Feder, dans C.S.E.L. , LXV, 126-139); cf. A. Wilmart, « L' Ad Constantium liber primus de s. Hilaire de Poitiers et les fragments historiques », dans Rev. bénéd. , XXIV (1907), 292-319; C.P.L. , n os 449 et 538. F. 93-95 S. GELASIUS I, papa, Statuta, 1 ère partie; cf. JW, n° 636 et C.P.L. , n° 1667, ep. 14, début. «Incipiunt statuta sancti Gelasii papae ... Necessaria rerum dispositione constringemus [ sic ] ...-... dispositione mandantem. Explicit» ( P.L. , LVI, 691-694 B, lig. 12; Thiel, I,1868, 362-364, c. I-III liés) (93-94); «De dedicatione basilicarum. Basilicas noverit [ sic pro noviter] institutas ...-... dissimulaverit indicare» ( P.L. , LVI, 694 B, lig. 12-695 B, lig. 9; Thiel, I, 365-366, c. IV-VI) Le c. correspondant au ch. VI de l'édition Thiel est introduit par le titre: «Ne praesbyter ibi velint inlicite vindicare». (94-94v); «De diaconibus. Diaconus [ sic ] quoque propriam constituimus ...-... extorquet utilitas» ( P.L. , LVI, 695 B, lig. 10-697 A lig. 4; Thiel, I, 366-368, c. VII-IX, liés) (94v-95). F. 95v-97v S. GELASIUS I, papa, apocryphe. «... incipit decretale edito de recipiendis sive non recipiendis auctoribus, qui scriptum est a Gelasio papae [ sic ] cum septuaginta eruditissimis viris episcopis in side apostoleca [ sic ] Roma», apocryphe. «Post propheticas et evangelicas atque apostolicas scripturas ...-... esse damnata» (ms. G5 de E. von Dobschütz, Das Decretum Gelasianum de libris recipiendis et non recipiendis , Leipzig, 1912, 7-13, c. III-V et 157-158); cf. JW, n° 700; C.P.L. , n° 1676; B. de Gaiffier, dans Anal. Boll. , LXXXIV (1964), 354. F. 98-101v S. GELASIUS I, papa : — Statuta, 2 e partie; cf. JW, n° 636 et C.P.L. , n° 1667, ep. 14, fin :«De baptismo. Baptizandis ibi quisquam passim ...-... Ut nulli liceat in literarum vel debilem ad ecclesiasticos ordines promobere ... permissum» ( P.L. , LVI, 697 A, lig. 5-699 B, lig. 3; Thiel, I, 368-372, c. X-XVI), avec titres précédant chaque chapitre (98-99); «De his qui semetipsos absciderint. Paterni canones ...-... amovere videamur» ( P.L. , LVI, 699 B, lig. 4-701 B, lig. 1; Thiel, I, 372-374, c. XVII-XXI, liés) (99-99v); «Secundas nuptias sicut saecularibus ...-... servanda» ( P.L. , LVI, 701 B, lig. 1-11; Thiel, I, 375, c. XXII-XXIII liés) (99v); «De monachis vel laicis. Copiosius in prima parte digesta ...-...putaverit subprimenda. Expliciunt statuta s. Gelasi» ( P.L. , LVI, 701 B, lig. 11-704; Thiel, I, 375-379, c. XXIV-XXVIII liés) (99v-101). — «Incipiunt constituta sancti Gelasi papae quas [ sic ] episcopi in ordinatione sua accipiunt ... Probabilibus desideriis nihil attulimus tarditatis ...» ( P.L. , LIX, 137-138; Thiel, I, 379-380); cf. JW, n° 675; C.P.L. , n° 1667, ep. 15 (101-101v). F. 101v-104 Additions un peu postérieures : F. 101v-103v INNOCENTIUS I, papa. «Incipiunt decretalia Innocentiae [ sic ] papae», table (101v); «Innocentius Decentio episcopo Capuano. Si instituta ecclesiastica ut sunt a beatis apostolis ...» ( P.L. , XX, 551-555 et 559-561) ; cf. JW, n° 311; C.P.L. , n° 1641, ep. 25 (101v-103v); par suite de la perte d'un feuillet entre les ff. 102 et 103 il manque les ch. IV à VII, lig. 5 de l'édition, jusqu'à [remittendum Romanae Ecclesiae] «consuetudo demonstrat ...». F. 103v-104 [Ordo lectionum in ecclesia Sancti Petri] «Cantatur autem omnis Scriptura ...-... et vite patrum catholicorum leguntur» (ms. P de M. Andrieu, Les Ordines Romani du Haut Moyen-Age , Louvain, III, 1951, 25-41, ordo XIV); cf. ibid. , I, 1931, 271-272