A Proposal For An Alternative National Quality Award Model

Tez (Doktora) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2001Thesis (PhD) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2001Bu çalışmada, TKY ilkelerinin son yıllarda Türkiye’de nasıl ve ne kadar uygulandığı araştırılmakta, bu ilkelerin ve genel anlamda işletmelerin izleyeceği yolun, Türkiye’ye özgü değer yargıları, eğitim, kültür, yaşam tarzı, insanları motive eden etkenler gibi ülke ve toplum gerçeklerinden etkilendiği gösterilmektedir. Bu noktadan hareketle, seçkin uzmanların değerlendirmeleri bilimsel bir yöntemle incelenerek, bu gerçeklere uygun ve Türkiye’ye özgü bir Ulusal Kalite Ödülü için alternatif bir model önerisi oluşturulması amaçlanmıştır. Bu model önerisi oluşturulurken, uluslararası düzeyde kıyaslamaya olanak tanıması amacıyla, temelde Avrupa Kalite Ödülü (AKÖ) modelinden ayrılmaksızın, kriter ağırlıklarının Türkiye gerçeklerine uygun bir şekilde yeniden belirlenmesi suretiyle düzenlenmesinin yararı açıklık kazanmaktadır. Bunun için yapılan uygulamanın ilk kısmında Türkiye’deki kalite gerçekleri araştırılıp ortaya konulmuş, ikinci kısımda ise Saaty’nin özvektör yöntemi kullanılarak kriter ağırlıklarının belirlenmesi suretiyle Türkiye’ye özgü alternatif bir Ulusal Kalite Ödülü modeli önerisi oluşturulmuştur. Türk insanının genel yaklaşımları da dikkate alınarak yapılacak değerlendirme sonucunda ortaya çıkan ağırlıkların, kalite yarışında işletmelerin izleyecekleri yolu ve atacakları adımların sırasını belirleyeceği düşünülmektedir.In this study, the usage and deployment of the TQM initiatives in Turkey are searched. It is shown that, these initiatives and the path to performance excellence are influenced by the value system, education and training, culture, living style, motivators and similar national characteristics. Considering this, the judgements of outstanding quality specialists in Turkey are obtained and evaluated scientifically to yield an alternative model proposal for National Quality Award. While preparing this proposal, it is believed that the criteria framework of the Turkish National Quality Award must be kept close to the European Quality Award’s Excellence Model in order to help international benchmarking while redefining the weights suitable to Turkish life style. At the first part of the application of this study the usage and deployment of the TQM initiatives in Turkey are searched and reported. At the second part, Saaty’s Eigenvector methodology is used to find out new criteria weights for an alternative model of Turkish National Quality Award. Such a model designed especially for Turkey is expected to define the path and the steps to take for Turkish companies in the quest for excellence.DoktoraPh