Structural Analysis Of Northern Part Of Zeyrek Mosque (pantokrator Church) And Proposals For Its Consolidation

(Doktora) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2011(PhD) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2011Zeyrek Camii (Pantokrator Kilisesi), 1960’larda yapılan onarım çalışmaları sonrasında bakımsız kalmış bir Bizans yapısıdır. 1118-1136 yılları arasında tamamlanan 3 bitişik binadan oluşan kompleks, birçok deprem ve yangın sonucu zarar görmüştür. Bu çalışmada, kompleksin kuzey bölümünde taşıyıcı sistem analizi yapılmış ve yapının sağlamlaştırılması için öneriler geliştirilmiştir. Çalışmanın, anıtın kuzey bölümüyle sınırlı tutulması, bu bölümün strüktürel açıdan yapı bütünü içinde en hasarlı kısım olması ve bu nedenle olası bir sağlamlaştırma çalışmasında, bu alanın öncelikli olarak müdahaleye ihtiyaç duymasıdır. Çalışma kapsamında, yapıda gözlemlenen hasarlar ölçekli çizimlere işlenmiş ve fotoğraflarla belgelenmiştir. Yapı ile ilgili daha önce hazırlanan çalışmalar, eski fotoğraf ve çizimler incelenerek yapının geçirdiği depremler ve onarımlarla ilgili veriler sağlanmıştır. Mevcut hasarların, analiz sonuçları ile uyumları incelenmiş ve farklı hasar senaryoları değerlendirilmiştir. Yapının, mevcut hasarlarının onarımı ve yakın gelecekte beklenen İstanbul Depremi’ni mümkün olan en az hasarla atlatabilmesi amacıyla, çağdaş koruma ilke ve yaklaşımı gözetilerek müdahale önerileri geliştirilmiştir.Zeyrek Mosque (The Church of Pantokrator) is a Byzantine monument that was neglected for a long time after the repair works in 1960’s. In this study, different types of analysis concerning the northern church of the complex, was performed and intervention proposals were prepared. The reason to choose the northern part of the complex was due to its fragile condition in comparison with the other parts of the monument. This part has severe cracks on its structural elements and consequently during a possible repair and conservation work, it has priority. Within the framework of the study, all the visible cracks were documented. The historic documents, including drawings, photographs and reports were inspected to understand the damages due to earthquakes and the extent of repair works after earthquakes. The results of the analysis were compared with visible damages of the structure and the probability of different damage scenarios were considered. In order to prevent further damages from the climatic effects and to increase the losses from the possible earthquake excitations, with in the modern preservation scope some intervention proposals were developed.DoktoraPh