Investigation Of By Product Formation By Using Chlorine Dioxide For The Purpose Of Disinfection: Istanbul Omerli And Buyukcekmece Raw Water

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2011Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2011Günümüzde en yaygın olarak kullanılan dezenfektan, klordur. İçme ve kullanma amaçlı suların dezenfeksiyonunda kullanılan klor, insan sağlığı açısından istenmeyen yan ürünlerden (DYÜ) trihalometan (THM) ve haloasetik asit (HAA) bileşiklerini oluşturması nedeniyle, son yıllarda üzerinde en çok çalışılan kimyasallardan biri olmuş, bu nedenle alternatif dezenfektanların da kullanılabilirliği konusundaki araştırmalar da giderek önem kazanmaya başlamıştır. Klor kullanımı sonucu oluşan DYÜ’lerden toplam THM için 0,08 mg/l ve HAA için 0,06 mg/l gibi sınır değerler getirilmiştir (USEPA, 1999). Türkiye de ise RG’nin 17.02.2005/25730 tarih ve sayılı nüshasında yayımlanan “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik”de TTHM konsantrasyonu 31 Aralık 2012 tarihine kadar 0,15 mg/L ve bu tarihten sonra ise 0,1 mg/L olarak belirlenmiştir. HAA ve diğer DYÜ hakkında bu yönetmelikte herhangi bir sınırlayıcı değer bulunmamaktadır. Giardia ve Cryptosporadium protozoalarının gideriminde klorun başarısız olması ve sudaki organik bileşikler ile kanserojenik DYÜ oluşturması nedeniyle, alternatif dezenfektanların kullanımı gündeme gelmiş, bunlardan ozon, kloramin veya klordioksit’in birincil veya ikincil dezenfektan olarak kullanımı hakkında çalışmalar yapılmış, ancak bunların da farklı türlerde DYÜ oluşturdukları görülmüştür. Bu çalışmada, Ömerli ve Büyükçekmece ham sularında laboratuvarda gerçekleştirilen deneysel çalışmalar ile klor dioksitin dezenfektan olarak kullanılabilirliği ve klor dioksitin oluşturduğu dezenfeksiyon yan ürünleri araştırılmıştır. Klor dioksitin dezenfeksiyon amaçlı kullanımı sonucunda suda inorganik yan ürün olan klorit ve klorat oluşmaktadır. USEPA, kloritin su içerisindeki toplam maksimum konsantrasyonunu 1,0 mg/L ile sınırlandırmaktadır (USEPA, 2006). Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından da klorit için sınır değer 0,7 mg/L olarak verilmiştir Ülkemizde ise bu konuda henüz bir sınır değer ve uygulama üzerine detaylı bir çalışma yapılmamıştır. Aralık, Şubat ve Nisan aylarında alınan Ömerli ve Büyükçekmece ham su numunelerine 0,25; 0,50; 0,75; 1; 1,25 ve 1,5 mg/L klor dioksit eklenerek; inorganik yan ürünlerden klorit ve klorat, halojenli organik yan ürünlerden THM ve HAA ve su kalite parametrelerinden NPOC, klorür, florür, bromür, sülfat ve nitrat parametreleri analiz edilmiştir.Nowadays the most commonly used disinfectant is chlorine. Recent years, chlorine has been the most studied chemical due to its byproducts (DBP) ,which is undesired for human health, such as trihalomethane (THM) and haloasetic acid (HAA). So, studies on utility of alternative disinfectans have gained importance. The limit values of DBP generation after the usage of chlorine is; for total THM 0,08 mg/l and for HAA 0,06 mg/l (USEPA, 1999). In Turkey, TTHM concentration is determined 0,15 mg/l until 31.12.2012 and after this date is determined as 0,1mg/l within the scope of “Regulation Concerning Water Intended for Human Consumption” which is established in offical journal dated 17.02.2005 with issue 25730. In this regulation there is not available limit value for HAA and other DBP. Utilizing the alternative disinfectants has came up because of the ineffectiveness of chlorination for removal of protozoas called Giardia and Cryptosporadium which causes epidemic ilnesses and formation of carcinogenic DBP with the organic matter in water. In this study, utility of chlorinedioxide as a disinfectant and its effects on disinfection by products has been searched by the experimental studies carried out on raw waters from Ömerli and Büyükçekmece in laboratory. After the usage of chlorinedioxide as a disinfectant, inorganic by products chlorite and chlorate are formed. USEPA limits chlorite 1 mg/l as total maximum concentration in water (USEPA, 2006). 0,25; 0,50; 0,75; 1; 1,25 and 1,5 mg/L chlorinedioxide had been dosed to raw water samples taken from Ömerli and Büyükçekmece in December, February and April and inorganic byproducts: chlorite and chlorate, halogenated organic byproducts: THM and HAA and water quality parameters: NPOC, chloride, floride, bromide, sulphate and nitrate had been analyzed.Yüksek LisansM.Sc