Rôle de l’ingénierie documentaire dans une expertise scientifique collective

Depuis 2002, l’Institut National de la Recherche Agronomique (INRA) réalise des expertises scientifiques collectives (ESCo) après saisine d’un commanditaire public. Pour chaque ESCo, un groupe pluridisciplinaire d’experts est constitué. Il dresse un état critique des connaissances scientifiques et en explicite les limites, pour évaluer les réponses que ces connaissances apportent à une question de politique publique. Afin de garantir la compétence et la pluralité des experts, les documentalistes les repèrent et les qualifient en fonction de critères bibliométriques. Les documentalistes créent également le corpus documentaire et le mettent à la disposition des experts afin que ces derniers puissent l’analyser. En fin d’expertise, les documentalistes réalisent une analyse descriptive des références sur lesquelles s’appuie le rapport d’expertise. L’objectif de cet article est de détailler ces étapes d’ingénierie documentaire dans le processus d’ESCo. Nous illustrons notre propos avec les données de la dernière ESCo réalisée par l’INRA, intitulée « douleurs animales ».Het Institut National de la Recherche Agronomique (INRA) brengt sinds 2002 wetenschappelijke collectieve expertises (ESCo) na saisine van een overheidsopdrachtgever. Voor elke ESCo wordt een multidisciplinaire expertengroep samengesteld. Deze stelt een kritische stand van zaken op van de wetenschappelijke kennis en formuleert de grenswaarden ervan, dit om de respons te evalueren en wat de inbreng is van deze kennis aan een kwestie van openbaar beleid. Teneinde de competentie en de pluraliteit van de deskundigen te garanderen, zijn het de documentalisten die deze experten opsporen en kwalificeren door middel van bibliometrische criteria. Documentalisten creëren eveneens een documentair corpus en stellen dit ter beschikking van deze experten zodat dezen in staat zouden zijn er een analyse van te maken. Aan het einde van de expertise maken de documentalisten een beschrijvende analyse van de referenties aangehaald in het expertiseverslag. De doelstelling van huidig artikel is de diverse stadia van dit staaltje documentaire engineering uitvoerig te beschrijven in het ESCo proces. Dit wordt gestaafd door de gegevens van de laatste tot stand gebrachte ESCo door INRA met als titel “douleurs animales”