A Half-Century of Richard Wagner’s ‘Tristan and Isolde’ on Parisian Opera Stages (1899–1949)

Artykuł opisuje historię paryskich przedstawień Tristana i Izoldy Wagnera, skupiając się na trzech okresach: Belle Epoque, dwudziestoleciu międzywojennym i latach czterdziestych XIX wieku. Autor przypomina obsady i recenzje prasowe głównych przedstawień tego muzycznego dramatu. Premiera Tristana w Operze Paryskiej odbyła się 14 grudnia 1904 roku pod dyrekcją Paula Taffanela. Wcześniej dzieło to wystawiane było w języku francuskim nie tylko za granicą – w Brukseli i Monte Carlo, w teatrach operowych prowincji francuskich, ale także w teatrach paryskich, Nouveau-Théâtre (w 1899) i Théâtre du Château-d'Eau (w 1902 r.) – z prywatnych inicjatyw Charlesa Lamoureux, Willy’ego Schütza i Alfreda Cortota. W okresie międzywojennym Tristana wystawiali w Paryżu – w latach dwudziestych XX wieku – artyści włoscy i holenderscy (pod dyrekcją Tullio Serafina i Alberta Van Raalte) oraz drugi paryski teatr operowy – Opéra-Comique (najpierw pod dyrekcją Désiré-Émile’a Inghelbrechta najpierw, a następnie pod rządami Alberta Wolffa). Po ponownym pojawieniu się Tristana i Izoldy w repertuarze Opery Paryskiej w 1930 r. doszło do niezwykłej rywalizacji dwóch paryskich teatrów operowych grających ten dramat w tym samym czasie. Wspomniane w artykule niezwykłe wykonania Tristana i Izoldy dali w Paryżu artyści niemieccy (lub austriaccy) pod dyrekcją Franza Schalka, Karla Elmendorffa, Leo Blecha, Franza von Hoesslina i oczywiście Wilhelma Furtwänglera w latach trzydziestych. Prawie 90 lat po tak zwanym „sezonie anglo-amerykańskim” w Théâtre des Champs-Élysées, Opera Paryska zapowiada siedem przedstawień prawdziwego anglo-amerykańskiego Tristana, które odbędą się w styczniu i lutym 2023 roku z udziałem amerykańskich i brytyjskich artystów w rolach głównych.The paper describes the history of the Parisian performances of Wagner’s Tristan and Isolde focusing on these of the three periods: the Belle Epoque, the interwar period and the nineteen fourties. The author reminds the casts and the press reviews of the main spectacles of this musical drama. Tristan’s premiere at the Paris Opera took place on December 14th, 1904 conducted by Paul Taffanel. Earlier, this work had been executed in French, not only abroad – in Brussels and Monte Carlo, at the opera theatres in French provinces, but also in Parisian theatres, Nouveau-Théâtre (in 1899) and Théâtre du Château-d’Eau (in 1902) – due to private initiatives of Charles Lamoureux, Willy Schütz and Alfred Cortot. During the interwar period, Tristan was staged in Paris – in nineteen twentieth – by Italian and Dutch artists (under Tullio Serafin and Albert Van Raalte) and by the second Parisian opera theatre – the Opéra-Comique (under Désiré-Émile Inghelbrecht first, and under Albert Wolff next). After the reappearance of Tristan and Isolde in the Paris Opera’s repertoire in 1930 an unusual rivalry of the two Parisian opera theatres playing this drama in the same time took place. The remarkable performances of Tristan and Isolde – mentioned in the paper – were given in Paris by German (or Austrian) artists conducted by Franz Schalk, Karl Elmendorff, Leo Blech, Franz von Hoesslin and of course by Wilhelm Furtwängler in nineteen thirties. Almost 90 years after so called „Anglo-American Season” at the Théâtre des Champs-Élysées, the Paris Opera is announcing seven performances of the real Anglo-American Tristan to take place in January and February 2023, with the American and British artists in the principal roles