Türkiye’de Sanayileşmenin Yüz Yılı: Süreklilik ve Dönüşümleri Aramak

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından tüm dünyada iktisadi olduğu kadar toplumsal amaçlardan biri olarak tanımlanan sanayileşmenin, kalkınma için bir ön koşul olup olmadığı konusu bugün hala önemli tartışma alanlarından biridir. Sanayileşme tartışmaları da dönemin ana akım önermelerine uygun olarak yükselmekte veya düşmektedir. Finans kapitale dayalı birikim olanaklarının hızla genişlediği küreselleşme çağı olarak nitelendirilen son 40 yılda, Türkiye’de sanayileşme hala söylem düzeyinde bir amaç olarak korunsa da sanayileşme politikalarının kendini tekrar ettiği görülmektedir. Bu çerçevede bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de son yüz yılda sanayileşme kavrayışlarında ve çabalarındaki süreklilik ve dönüşümleri ortaya koymaktır. Çalışmada, öncelikle sanayileşmenin kavramsal ve tarihsel arka planı ele alınmış, ardından ele alınan dönemde Türkiye’de sanayileşme algısındaki ve çabalarındaki süreklilik ve dönüşümler, sanayileşme politikalarındaki değişim çerçevesinde korumacı dönem (1920-1980) ve Neo-liberal dönem (1980-2022) olmak üzere iki alt dönemde incelenmiştir. Ele alınan dönemlerde sanayileşme, hedefler ve politikalar açısından değerlendirilmiş, uluslararası iklim krizi gündeminin belirleyiciliği ve ekonomide dijitalleşme bağlamında 2030-2050 döneminde küresel sanayide değişim süreci ve Türkiye’nin 21.yüzyılda yeniden sanayileşme hedefi çerçevesinde izlemesi gereken yol haritası tartışılmıştır