Sınıf öğretmenlerinin matematiksel etkinlikleri hazırlama yeterliklerinin incelenmesi

Bu araştırmanın amacı sınıföğretmenlerinin matematiksel etkinlikleri hazırlama yeterliklerinin incelenmesive matematiksel etkinlikleri hazırlama yeterliklerine ilişkin görüşlerininbelirlenmesidir. Araştırmagenel tarama modeline dayalı ve karma desenli bir çalışmadır.Araştırmada veriler 2022-2023eğitim-öğretim yılında İzmir ili Karabağlar ilçesinde bulunan bazı resmiilkokullardan toplanmıştır. Nicel veriler için örneklem grubunu Karabağlarilçesinde resmi ilkokullarda görev yapan 147 sınıf öğretmeni oluşturmuştur.Nitel veriler için çalışma grubunu ise nicel verilerin toplandığı örneklemgrubundan gönüllü olarak araştırmaya katılan 10 sınıf öğretmeni oluşturmuştur.Araştırmada nicel veriler “Kişisel Bilgi Formu” ve Su Özenir vd. (2018) tarafındangeliştirilen “Sınıf Öğretmenlerinin Matematik Dersi EtkinlikleriHazırlama Yeterliklerini Belirlemeye Yönelik Ölçek” aracılığıyla toplanmıştır. Nitelveriler ise araştırmacı tarafından geliştirilen “Yarı Yapılandırılmış GörüşmeFormu” ile toplanmıştır.Görüşme soruları matematik dersi etkinlikleri hazırlama yeterlikleri kavramı vealt boyutlarını içeren kavramlarla ilişkili olarak hazırlanmıştır. Araştırmadanelde edilen nicel verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler (frekans,yüzde, ortalama ve standart sapma), ortalamaların karşılaştırılmasında t-testive tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Nitel verilerin analizindeise içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Yapılan nicel analizler ile sınıföğretmenlerinin matematik dersi etkinlikleri hazırlama yeterlikleri ölçeği puan ortalamasının “yüksekdüzeyde” olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin alt boyutlarında; kendini yeterli görme-kendine güven-öğrencigüdüleme alt boyutu puanortalamalarının “yüksek”, öğretim stratejileri geliştirme alt boyutu puan ortalamalarının “yüksek” ve genelteknoloji kullanımı altboyutu puan ortalamalarının “yüksek” olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerincinsiyet, tamamlanan eğitim düzeyi, mezun olunan program, Matematik Öğretimi dersialma durumu ve okutulan sınıf değişkenleri ölçek ve alt boyutları açısındanincelendiğinde anlamlı bir farklılaşmaya neden olmadığı görülmüştür. Ancakmesleki kıdem ve hizmet içi eğitim alma durumu değişkenlerinde ölçek altboyutlarında anlamlı bir farklılaşma saptanmıştır. Yapılan nitel analizler ile matematiksel etkinlikhazırlama sürecinde kendini yeterli gören altı sınıf öğretmeninin daha öncematematiksel etkinlik tasarladığı, dört sınıf öğretmeninin daha öncematematiksel etkinlik tasarlamadığı, derslerinde hazır etkinliklerden faydalandığısonucuna ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin matematiksel etkinliği hazırlarken/tasarlarken“öğrencinin ilgisini ve dikkatini çekme, öğrenciye yarar sağlama/etkili/verimliolma, öğrenci seviyesine uygunluk, somutlaştırmaya yardımcı olma, anlaşılırlık,az maliyetli olma, fiziksel ortama uygunluk” gibi kriterleri dikkate aldıkları,uygularken ise “öğrenci katılımı, anlaşılırlık, kolay uygulanabilir olma,ipuçları verme, etkinliklerde akıcılık, bir etkinlik ile birkaç kazanıma ulaşma”gibi kriterleri gözettikleri görülmüştür. Öğretmenlerin etkinlikleraracılığıyla öğrencilere kazandırmayı hedeflediklerinde ağırlıklı olarak “kazanımıgerçekleştirme, arkadaşlık ilişkilerinigeliştirme/işbirliği yapabilme, fiziksel katılım” görüşleri öne çıkmıştır. Sınıföğretmenlerinin etkinlik uygulama sürecinde en çok “soru-cevap” yöntemine başvurduklarıbelirlenmiştir. Etkinlik hazırlama/tasarlama süreci ile ilgili öğretmenler genelolarak teknolojiden yararlandıklarını ve bu süreçlerle ilgili duygularının olumluolduğunu ifade etmişlerdir. Etkinlik tasarlama ve uygulama süreçlerindeözellikle konu ile ilgili bilgi eksiklikleri olduğunu ve “zamanayırma ve uygun etkinlik bulma” konusunda zorluk yaşadıklarını belirtmişlerdir.Zorlukları aşma yollarını ağırlıklı olarak “düşünmeye zaman ayırma, araştırma yapma/yeniliğeaçık olma/kendini sürekli geliştirme” şeklinde ifade etmişlerdir. Matematikseletkinlik hazırlama ve uygulama konusunda kendilerini geliştirmeleri için ise “eğitimlerekatılmaları” gerektiğini ifade etmişlerdir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda sınıföğretmenlerinin matematiksel etkinlik hazırlama yeterlikleri alt boyutlarıkapsamındaki yeterlikler üzerinde yoğunlaşılması ve bu yeterlikleringeliştirilmesine yönelik çalışmaların yapılabileceği şeklinde önerilerdebulunulmuştur.