Denizli Çevresi Örneğinde Devrinde Helal Kazancı Sağlayan Bir Kurum Olarak Ahîlik ve Ahî Zaviyeleri

Akhism is one of the leading institutions that shaped the social and cultural life of medieval Anatolia. The Ahi organization is a cultural environment that brings together people of high moral values. Akhism, which has an important place in the Ottoman cultural history, has connected all its strength, especially young people, especially artists and tradesmen, with a bond since its establishment, and has aimed to educate them spiritually and morally, thus producing a high-level society. Ahi Order was the first professional organization and the first serious vocational education institution. Akhism is a deep-rooted value belonging to Anatolia, which is not only related to the professional field but also includes religious, moral, social, cultural and political functions. Denizli and its surroundings, which are located on important trade routes between the east and the west and have fertile agricultural lands, have had a lively commercial activity in every period of history and have included a rich tradesman culture from the very early periods thanks to its deep-rooted urban planning tradition. The Turks, the new owners of this rich and ancient city, came to this neighborhood in the 13th century. Starting from the end of the century, they moved their own city culture and therefore their tradesmen\u27s organizations to Denizli and its surroundings, creating a much richer market culture there. It is understood that the Akhism, the Turks\u27 own tradesmen\u27s organization, had a deep and decisive influence in the region, which came under Turkish domination during the Principalities period and gained a vibrant urban culture during the Ottoman Empire, from the very early periods.Ahilik, Ortaçağ Anadolu’sunun toplumsal ve kültürel dokusuna yön vermiş kurumların başında gelmektedir. Ahilik teşkilatı, yüksek ahlaka mensup kişileri bir araya getiren bir kültür ortamıdır. Osmanlı kültür tarihinde önemli yer tutan Ahilik, kuruluşundan itibaren bütün gücünü başta gençler olmak üzere özellikle sanatkar ve esnafı bir bağ ile birbirlerine bağlamış, onları manevî ve ahlakî yönden eğitmeyi böylece yüksek seviyeli bir toplum üretmeyi kendine hedef bilmiştir. Ahilik ilk meslek teşkilatı ve ciddi anlamdaki ilk mesleki eğitim kurumu olma özelliğini göstermekteydi. Ahilik, sadece mesleki saha ile ilgili olmayıp dinî, ahlakî, toplumsal, kültürel ve siyasi fonksiyonları da bünyesinde barındıran Anadolu’ya ait köklü bir değerdir. Doğu ile Batı arasında önemli ticaret yolları üzerinde bulunan ve verimli tarım arazilerine sahip olan Denizli ve çevresi tarihin her döneminde canlı bir ticarî hareketliliğe sahip olduğu gibi köklü şehircilik geleneği sayesinde oldukça erken dönemlerden itibaren zengin bir esnaf kültürünübünyesinde barındırmaktaydı. Bu zengin ve kadim şehrin yeni sahipleri olan Türkler, bu muhite geldikleri XIII. yüzyılın sonundan itibaren kendilerine ait şehir kültürlerini dolayısıyla da esnaf teşkilatlarını Denizli ve çevresine taşıyarak burada çok daha zengin bir çarşı kültürü oluşturmuşlardı. Beylikler döneminde Türk hâkimiyetine giren ve Osmanlı Devleti zamanında ise canlı bir şehir kültürüne kavuşan bölgede Türklerin kendine ait esnaf teşkilatı olan Ahîliğin çok erken dönemlerinden itibaren derin ve belirleyici etkisinin olduğu anlaşılmaktadır