Genç Bir Osmanlı Aydını Abdülhak Hâmid Tarhan’ın Paris Tutulması: Belde yahut Divaneliklerim

Abdülhak Hâmid Tarhan, Tanzimat’ın ikinci kuşağı adlandırılan sanatçılar içerisinde biyografisi, eserleri, yaşantısı ve kendine has mizacıyla bu kuşaktaki en farklı sanatçıların başında gelmektedir. Şiir, tiyatro, manzum piyes, mektup gibi birçok türde eser vermiş olan Hâmid’in hayatı ile eserleri arasında sıkı bir bağ olduğunu söylemek mümkündür. Özellikle şiirlerinde yaşadığı şehirleri, gördüğü manzaraları şiirleştirme çabasında olan Hâmid’in Belde yahut Divaneliklerim (1885) adlı şiir kitabı bunun en tipik örneklerindendir. Genç yaşlarda Paris’e gitme imkânı bulan bir Hariciye memurunun yaşadığı şaşkınlığı ve hayranlığı içeren manzumelerden oluşan bu eser, birçok yönüyle 19. Yüzyılın en önemli kültür merkezi olan Paris’in genç bir Osmanlı aydınında yarattığı tesiri göstermesi açısından önemlidir. Hâmid, Paris’in sadece mekânsal olarak etkisinde kalmamış, o şehri oluşturan bütün unsurları bir hayret ve şaşkınlıkla karşılamış, gördüğü birçok unsuru şiirleştirme çabası içerisine girişmiştir. Bu çalışma; Abdulhak Hâmid Tarhan’ın Belde ve Divaneliklerim adlı eserini merkeze alarak 19. yüzyılda Paris’e giden genç bir Osmanlı aydınının bu şehirde yaşadıklarının şiirlerindeki yansımalarını tespit etme çabasıdır