Tanzimat Dönemi Türk Basınında Islahat Fermanı ve Siyasi Vatandaşlık Politikaları: Eleştiri ve Tepkiler

Türkiye’de Tanzimat sonrası dönem Osmanlı toplumunda bütün vatandaşları kapsayan yeni bir siyasal üst kimliğin oluşumu için atılan bir dizi siyasi ve hukuki düzenlemelere sahne olmuştur. Osmanlı kimliğinin Müslim ve gayrimüslim bütün tebaa için bir üst kimlik olarak inşası pek çok problemi beraberinde getirmiştir. Bununla birlikte Türkiye’de yaşayan insan unsuru açısından bu kimliğin değişimi, problemleri, Müslüman Anadolu insanı açısından mukavemet alanları ayrıntılı olarak çalışılmış değildir. Osmanlı Devleti’nin tebaası içerisinde Müslüman Türklerin devlete olan bakış açıları ve Tanzimat sonrası dönemde siyasi ve sosyal düzen içerisinde kendileri için tayin edilen yeni konumlarına ilişkin düşünceleri vatandaşlık ve kimlik üzerine yapılan çalışmalar açısından çok önemlidir. Bu bakımdan bu çalışma, Hürriyet, Le Mukbir Basiret, İbret ve Diyojen gazetelerinde, Tanzimat sonrası merkezileşen ve hukuki olarak modern bir yapıya dönüşen Osmanlı idaresinin insan unsurunun Islahat Fermanı sonrasında yapılan idari ve hukuki düzenlemelere, eşit vatandaşlık politikalarına eleştirilerini ortaya koymaya çalışacaktır