Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi

Bu çalışmada Sofistlerin tanrı ve din hakkındaki görüşleri ele alınmıştır. Araştırmanın konusu Sofistlerin tanrı ve din hakkındaki görüşlerini içeren fragmanlardır. Sofistlerden kalan fragmanlar analiz edildiğinde din felsefesine dair görüşleri bakımından Protagoras, Prodikos ve Kritias’ın isimleri öne çıkar. Bu isimlerden Protagoras bir taraftan tanrı düşüncesinin antropolojik bir fenomen olma özelliğine dikkat çekmiş diğer taraftan ise tanrı veya tanrıların gerçekten var olup olmadığına dair tam bir bilinemezci tavır sergilemiştir. Prodikos insandaki tanrı ve din düşüncesinin rasyonel bir açıklamasını yapmaya çalışmış ve insan-doğa ilişkisindeki fayda unsuruna dikkat çekerek insanın faydalı bulduğu metayı zamanla kutsallaştırıp tanrısallaştırdığını öne sürmüştür. Kritias ise tanrı ve din düşüncesinin hem fayda hem de korku temelli olup kurnaz insanlar tarafından icat edildiğini ve siyasal otoriteler için kullanışlı bir yönetim aracı olduğunu dile getirmiştir. Tüm bunlarla birlikte Sofistler, genel olarak, tanrı ve dini, uygarlığa dair antropolojik bir fenomen olarak görmüşler ancak onların hakikatini bilme noktasında kuşkucu bir tutum içinde olmuşlardır