Wegvliegen in het oneindige. De plafondschilderingen in het Koninklijk Paleis Amsterdam

In 1655-1656 the ceilings of the Weeskamer and the Thesaurie Ordinaris of the Amsterdam town hall were painted by Cornelis Holsteijn, that of the Justitiekamer by Nicolaes van Helt Stockade and that of the Burgemeesterskamer by Jan van Bronkhorst. The allegorical representations of justice, against the backdrop of a blue sky, are embedded in the architectural structure of the rooms on the first floor. In 2006, the Stichting Restauratie Atelier Limburg was commissioned to study the effects that natural aging and interventions done in the past had had on the linen canvas and the painter’s materials that had been used. The fact that smalt, a blue pigment that turns grey over time, was used for the sky parts had repeatedly led to extensive restorations. The 19th-century wax-resin canvasses no longer provided sufficient support and extensive repainting of the original surfaces – which in turn also suffered from discoloration – made it necessary to intervene again. The restoration consisted of urgent conservative interventions to make the canvas robust again and an extensive cleaning of the painted surface to bring to light the trompe-l’oeil effect again. By removing the much yellowed and shiny layers of varnish as well as the discoloured repainted parts, the original rendition of space in the painted ceilings was done justice again. The reconstruction of the authentic colours of the architecture was done on the basis of information gained from elements that had never been painted over. The combined interventions restored the ensemble to its former unity.In 1655-1656 werden plafondschilderingen voor de Weeskamer en de Thesaurie Ordinaris van het Amsterdamse stadhuis gemaakt door Cornelis Holsteijn, voor de Justitiekamer door Nicolaes van Helt Stockade en voor de Burgemeesterskamer door Jan van Bronkhorst. De allegorische voorstellingen op de rechtspraak, tegen de achtergrond van een blauwe hemel, zijn gevat in de architectonische structuur van de zalen op de bel-étage. In 2006 kreeg de Stichting Restauratie Atelier Limburg de opdracht om de effecten van natuurlijke veroudering en ingrepen uit het verleden op de linnen drager en de gebruikte schildersmaterialen te onderzoeken. Het gebruik van smalt voor de hemelpartijen, een blauw pigment dat na verloop van tijd vergrijst, had herhaaldelijk aanleiding gegeven tot ingrijpende restauraties. De was-hars bedoekingen uit de negentiende eeuw hadden hun steunfunctie verloren en breedvoerige overschilderingen van het oorspronkelijk verfoppervlak, die op hun beurt ook weer waren verkleurd, maakten een nieuwe behandeling noodzakelijk. De restauratie bestond uit urgente conserverende ingrepen om de linnen dragers weer stevigheid te bieden en een ingrijpende schoonmaak van het verfoppervlak om het trompe-l’oeil -effect weer tot uitdrukking te brengen. Door de verwijdering van sterk vergeelde en glimmende vernislagen, en van de verkleurde overschilderingen kwam de oorspronkelijke weergave van de ruimte in de plafondschilderingen weer tot haar recht. De reconstructie van de authentieke kleuren van de architectuur werd uitgevoerd op basis van gegevens afkomstig van onderdelen die nooit overschilderd waren geweest. Deze twee ingrepen herstelden de eenheid van het ensemble