Mirbeau i Camus: między etyką a dwuznacznością

Oktawiusz Mirbeau i Albert Camus zaliczani są do pisarzy zbuntowanych. Za życia uważani byli za intelektualistów zaangażowanych w sprawy społeczne. Obaj podkreślali odpowiedzialność pisarza za słowo. Niemniej, w przeciwieństwie do wojujących komunistów, jakimi bez wątpienia byli Nizan czy Aragon, nie chcieli składać własnej etyki i estetyki na ołtarzu walki politycznej. Obca im była literatura dydaktyczna czy też propagandowa, która z pewnością nie zmuszała do myślenia, a tylko ograniczała horyzonty odbiorcy. Autor artykułu podkreśla, jak z dwuznaczności stworzyli główną zasadę etyczną i estetyczną. Ta pierwsza zasada wyrażała niepewność i zwątpienie egzystencjalne, podczas gdy druga odrzucała realizm i przywiązanie do sztuki z tezą, co zresztą, zdaniem autorów, byłoby zaprzeczeniem roli artysty. Analiza dwóch dramatów: Źli pasterze (1897) Mirbeau i Sprawiedliwi (1949) Camusa, wyraźnie pokazuje, jak pisarze nie opowiadają się za żadną ze stron konfliktu kat-oprawca, kładąc nacisk na absurdalny wymiar ludzkiej egzystencji