Gitara angielska i zapomniany repertuar gitarowy II połowy XVIII wieku

Przeddzień jednego z najważniejszych okresów w historii gitarystyki – „złotego wieku gitary” przypadającego na I połowę XIX wieku – to czas największego rozkwitu miast europejskich, jak Londyn, Paryż, Wiedeń czy Drezno. Wtedy to muzyka była główną rozrywką na dworach i salonach, powstawały liczne wydawnictwa, publikacje nutowe i szkoły gry, a manufaktury prześcigały się w innowacjach konstrukcyjnych, udoskonalały i patentowały coraz to ciekawsze instrumenty. Jednym z nich była niezwykle popularna w całej Europie gitara angielska (guittar), odbiegająca budową i strojem od instrumentu dzisiejszego. Obecnie próżno szukać na estradach koncertowych i w programach akademickich literatury gitarowej II połowy XVIII wieku (poza nielicznymi wyjątkami, jak kwintety Luigiego Boccheriniego czy partity Giuseppe Antonia Brescianella), a muzyka angielska nie pojawia się prawie wcale. Jest ona w dużym stopniu nieodkryta i właściwie zapomniana. Przywrócenie jej do życia nie tylko pomoże zgłębić budowę i możliwości wykonawcze nieznanej dziś guittar (i charakterystycznej dla niej techniki gry, aplikatury i artykulacji) oraz poznać twórczość (i jej cechy), ale przede wszystkim uzupełni niekompletny obraz zmieniającej się estetyki całego XVIII stulecia. Kompozycje te doskonale wypełnią także istniejącą lukę repertuarową w twórczości gitarowej II połowy XVIII wieku, otwierając szeroką perspektywę ich wykonywania, czego najważniejszą konsekwencją jest zachowanie ciągłości literatury gitarowej od czasów renesansu aż do dziś, a co za tym idzie – możliwość dotknięcia świata opisanego w traktatach Leopolda Mozarta czy Carla Philippa Emanuela Bacha. The time leading up to one of the most important periods in the history of guitar music – “the golden age of the guitar” in the first half of the 19th century – was the heyday of European cities such as London, Paris, Vienna or Dresden. Music was the main source of entertainment for royalty and high society, and numerous music publications, sheet music editions and instrument handbooks were being created. Manufactures tried to outdo each other in structural innovations, refining and patenting increasingly interesting instruments. One such instrument was the immensely popular English guitar (guittar), which differed in design and tuning from the instrument we know today. At present, it would be futile to look for the guitar repertoire of the second half of the 18th century on concert stages or in academic curricula (with a few exceptions, such as Luigi Boccherini's quintets or Giuseppe Antonio Brescianello's partitas), and English music is almost nowhere to be found. It is, to a large extent, undiscovered and nearly forgotten. Bringing it back to life will not only provide insight into the design and performing capabilities of the now unknown guittar (as well as its distinctive playing technique, fingering and articulation) and allow us to learn more about the works composed for the instrument (and their characteristic features), but – above all – give a full picture of the evolving aesthetics of the 18th century. These compositions will also fill the existing gap in the guitar repertoire of the second half of the 18th century, offering broad prospects for their performance in the future. The most important consequence of that is the preservation of the continuity of guitar literature from the Renaissance to the present day, and the resulting possibility to make the world described in Leopold Mozart’s or Carl Philipp Emanuel Bach’s treatises tangible.