Kształtowanie się formy współczesnej sonaty gitarowej

Niniejszy artykuł podejmuje temat kierunków rozwoju sonaty gitarowej po 1950 roku. Historia kształtowania się formy to proces niezwykle dynamiczny, a każda epoka przynosi wiele różnorodnych, często wzajemnie sprzecznych, punktów widzenia. W tym kontekście przeanalizowane zostały pod względem formalnym cztery sonaty gitarowe, reprezentatywne dla omawianego okresu: F. Werthmüller – Sonata A-dur op. 17, A. Ginastera – Sonata op. 47, M. Tippett – The Blue Guitar, H.W. Henze – Royal Winter Music. Jako kryterium doboru dzieł przyjęto możliwość przekrojowego omówienia głównych nurtów i spojrzeń na formę cyklu sonatowego, obecnych w literaturze gitarowej drugiej połowy XX i XXI w. W toku badań wykrystalizował się obraz sonaty jako cyklu, który daje współczesnemu kompozytorowi narzędzia do realizowania indywidualnych poszukiwań artystycznych, przy jednoczesnym zachowaniu pewnych niezmiennych cech charakterystycznych formy. W niniejszej pracy podjęto próbę zdefiniowania, czym jest owa niezachwiana tożsamość sonaty.This article explores the directions of development of the guitar sonata after the year 1950. The development of any given form is a highly dynamic process with each period bringing a wide variety of, frequently contradictory, points of view. In this context, the author performed a formal analysis of four guitar sonatas representative of the period in question: Sonata in A major Op. 17 by F. Werthmüller, Sonata Op. 47 by A. Ginastera, The Blue Guitar by M. Tippett and Royal Winter Music by H.W. Henze. The criterion for selecting the works was to allow a thorough overview of the main trends and views on the sonata cycle form present in guitar music of the second half of the 20th and the beginning of the 21st century. During the research, an image of the sonata as a cycle emerged which presents the contemporary composers with tools that allow them to pursue their artistic vision while maintaining certain immutable features of the form in question. This article attempts to define this immutable identity of the sonata