Pregovaračko poglavlje 19 – socijalna politika i zapošljavanje

Pregovaračko poglavlje 19 odnosi se na oblasti zapošljavanja, rada i socijalne politike, dakle oblasti koje su obuhvaćene radnim i socijalnim pravom jedne države. Ova pitanja rešavaju se u okviru standardne procedure pregovora o priključenju države Evropskoj uniji, putem inicijalnih skrininga i davanja merila za otvaranje poglavlja. U okviru pregovora o Poglavlju 19 od Republike Srbije traženo je donošenje Akcionog plana kojim bi se detaljno obuhvatilo usaglašavanje sa međunarodnim standardima i pravnim tekovinama Evropske unije. Istraživanje se bavi pitanjima koja su od značaja za dosadašnje napore učinjene u okviru pregovora, kao i problemima i izazovima koji se postavljaju pred Republiku Srbiju u pogledu uspešnog zatvaranja Poglavlja 19. Razmatra se pre svega odnos između osnovnih standarda rada postavljenih kao parametar kojem se teži i stanja u zakonodavstvu i praksi. Uočavaju se poteškoće koje dovode do neusaglašenosti državnih politika sa ciljevima koji se moraju postići u okviru pregovora u poglavlju 19, kao i posledice takvih različitosti u percipiranju ekonomskih i socijalnih prava koje vode do (ne)usaglašenosti sa pravnim tekovinama Evropske unije. Pažnja je posvećena i formalnom delu pregovaranja, odnosno veoma sporom napredovanju Republike Srbije u procesu otvaranja pregovaračkog poglavlja 19. Osnovna hipoteza jeste da se mora raditi na fundamentalnim izmenama politika i zakonodavstva u cilju napretka u postizanju željenih standarda koji čine osnovu Poglavlja 19. Rad je podeljen na nekoliko segmenata; u uvodnim delovima izlaže se sadržina Poglavlja 19 i veze između pitanja koja su u njemu postavljena sa pitanjima drugih pregovaračkih poglavlja. Potom se analizira dosadašnji tok pregovora i Akcioni plan za Poglavlje 19 koji je za sada najvažnije i najkonkretnije postignuće u pripremi za otvaranje ovog poglavlja. Konačno, u završnim delovima rada pažnja je posvećena kritičkom sagledavanju napora koji se ulažu u pogledu dostizanja postavljenih ciljeva i kompatibilnosti dosadašnjih akcija u realizaciji Akcionog plana sa međunarodnim standardima zapošljavanja, rada i socijalne zaštite. Zaključak sadrži nekoliko preporuka u kom pravcu bi napori morali da budu usmereni da bi se pozicija Republike Srbije u okviru pregovora o Poglavlju 19 kvalitativno promenila. Zastupljeni su pre svega normativni i analitički metod kritičkog sagledavanja politika i propisa koji čine sadržinu pregovora u okviru Poglavlja 19, uz neizbežno ukazivanje na osnovne međunarodne standarde u oblasti ostvarivanja ekonomskih i socijalnih prava