UTICAJ STRUKTURE I HEMIJSKOG SASTAVA CELULOZNOG OTPADA NA ADSORPCIJU FARMACEUTIKA

In an attempt to reuse fibrous textile waste, and at the same time to reduce its quantity, waste hemp and flax fibers, and cotton yarn were used as cheap and sustainable adsorbents for the removal of pharmaceuticals from water. In order to improve their adsorption properties, waste fibers, and yarn samples were modified using 18% NaOH solution. Morphology, surface chemistry, and structural characteristics were examined through scanning electron microscopy, Fourier transform infrared spectroscopy, degree of surface crystallinity, and crystallinity index. Adsorption properties were analyzed through the determination of iodine sorption and water retention, as well as, the adsorption of selected sedatives. Modification with 18% NaOH increased the content of amorphous areas in examined fibers and yarn samples, improving their adsorption characteristics. Utilization of both unmodified and modified samples enables fast and highly efficient removal (adsorption efficiency ranging from 75 to 100%) of sedatives from water, making waste hemp and flax fibers and cotton yarn samples promising adsorbents for water treatment.U cilju smanjenja količine vlaknastog tekstilnog otpada, kao i njegove ponovne upotrebe, u ovom radu je ispitana mogućnost primene otpadnih vlakana konoplje i lana i pamučnog prediva, kao jeftinih i održivih adsorbenata za uklanjanje lekova iz vode. Izvršena je hemijska modifikacija otpadnih vlakana i prediva 18% rastvorom NaOH, da bi se poboljšala adsorpciona svojstva materijala. Morfologija, hemija površine i strukturne karakteristike korišćenih materijala ispitane su skenirajućom elektronskom mikroskopijom, infracrvenom spektroskopijom sa Furijeovom transformacijom, kao i određivanjem stepena površinske kristaliničnosti i indeksa kristalnosti. Adsorpciona svojstva su analizirana kroz vrednosti sorpcije joda i sposobnosti zadržavanja vode, kao i određivanjem adsorpcionih kapaciteta ispitivanih materijala za uklanjanje odabranih sedativa. Primenjeni alkalni tretman dovodi do povećanja sadržaja amorfnih oblasti u ispitivanim uzorcima vlakana i prediva, poboljšavajući njihove adsorpcione karakteristike. Dobijeni rezultati su pokazali da primena nemodifikovanih i modifikovanih otpadnih vlakana konoplje i lana i pamučnog prediva omogućava brzo i visoko efikasno uklanjanje (efikasnost adsorpcije u opsegu 75 - 100%) sedativa iz vode