HADÎKATÜ’S-SÜEDÂ ETKİSİYLE YAZILAN BİR KERBELÂ MESNEVİSİ: HAFÎD EFENDİ’NİN MEŞHED-İ MİHR-İ CEMÂL’İ

Arap, Fars ve Türk edebiyatında Kerbelâ hadisesini konu alan çok sayıda eser kaleme alınmıştır. Maktelü’l-Hüseyn adıyla Arap edebiyatında verilen eserler, türün ilk örneklerini teşkil etmiştir. VII. yüzyılda Ebu’l-Esved Düvelî’nin (öl. 688) gazeli, ilk maktel örneği olarak kabul edilmektedir. Hüseyin Vâiz Kâşifî’nin (öl. 1505) eseri ise Fars edebiyatında yazılan makteller içerisinde en beğenileni olmuştur. Türk edebiyatında bilinen ilk maktel Yûsuf-ı Meddâh’ın (öl. XV. yy) Maktel-i Hüseyn’idir. Lamiî Çelebi’nin (öl. 1532) eseri tarihî olaylara daha uygun görülse de Fuzûlî’nin Hadîkatü’s-Süedâ’sı edebiyatımızda bu türün en beğenilen örneği olmuştur. Sonraki yüzyıllarda Anadolu sahasında manzum, mensur ve manzum-mensur olarak Kerbelâ hadisesini anlatan birçok eser kaleme alınmıştır. Bunlardan biri de Hafîd Efendi’nin Hadîkatü’s-Süedâ etkisinde mesnevi nazım şekliyle kaleme aldığı Meşhed-i Mihr-i Cemâl isimli eseridir. Bu çalışmada Hafîd Efendi’nin söz konusu eseri incelenmiştir. Şairin Malumat gazetesinde yayımladığı eserin tespiti için gazetenin tüm sayıları taranmış ve ulaşılabilen tüm bölümler bir bütünlük arz edecek şekilde bir araya getirilmiştir. Şekil ve muhteva yönüyle incelenen eserdeki Hadîkatü’s-Süedâ etkisi her iki eserden örneklerle ortaya konmuştur. Çalışmanın sonunda eser için yazılan takrizlerle birlikte Meşhed-i Mihr-i Cemâl’in transkribe metnine yer verilmiştir. Böylece Kerbelâ hadisesini anlatan bir eserin daha literatüre kazandırılması amaçlanmıştır