Çok kriterli karar verme yöntemleri ile katı atık tesisi yeri seçimi: Giresun ili örneği

Nüfus artışı, sanayileşme ve bunlara bağlı olarak hızlı kentleşme sonucunda, ortaya çıkan atık miktarının artması atık yönetim sürecini zorlaştırmıştır. Bununla birlikte sürecin etkin yönetimi, belediyeler için bir zorunluluk, işletmeler için de ekonomik getiri elde etmek, çevresel hassasiyetle üretim gerçekleştirmek ve yasal sebeplerden dolayı önemli bir olgu haline gelmiştir. Bu bağlamda tersine lojistik kapsamında geriye dönen ürünlerin, uygun şekilde yok edilmesi veya ekonomiye yeniden kazandırılması için uygun tesisler kurulması gerekmektedir. Yapılan araştırmalar neticesinde yasal mevzuatlar çerçevesinde Giresun ilinde bu tür bir tesisin bulunmadığı görülmüştür. Bu amaçla Giresun il sınırı içinde, doğal yaşam, ekonomik koşullar ve mevzuatlara uygun olarak bu tesisin kurulabileceği uygun alanların araştırıldığı bu çalışmamızda; öncelikle katı atık tesisi yer seçimi için konuyla ilgili yapılan diğer araştırmalar ve çalışma alanının mevcut durumu da göz önünde bulundurularak 2 kategoride toplam 13 kriter ve 5 alternatif bölge belirlenmiştir. Sonrasında belirlenen bu kriterler ağırlıkları belirlenmek üzere yüz yüze görüşme neticesinde 10 uzmanın görüşüne sunulmuştur. Uzman görüşleri sonucunda elde edilen sayısal veriler çok kriterli karar verme yöntemlerinden FUCOM (Full Consistency Method-Tam Tutarlık Yöntemi) ve SWARA (Step-wise Weight Assessment Ratio Analysis), yöntemlerine aktarılmış ve Excel yardımıyla çözülerek kriter ağırlıkları bulunmuştur. Sonrasında uzmanlardan kriterlere göre, 5 alternatif lokasyonun değerlendirilmesi istenmiştir. Bu işlem sonucunda elde edilen sayısal veriler GİA (Gri İlişkisel Analiz) yöntemine aktarılmış ve Excel yardımıyla alternatiflerin sıralaması yapılmıştır. Yapılan analizler sonunda Giresun ilinde atık tesisi yeri belirleme problemi için en uygun alternatif 4 numaralı alternatif olan Örencik mevkii olarak bulunmuştur. Tüm alternatiflerin uygunluk sıralaması ise A4>A1>A2>A3>A5 olarak bulunmuştur