Zaufanie, nieufność i kontrola w relacjach międzyorganizacyjnych

Purpose: The purpose of this paper is to provide a systematic literature review of research on the interplay between trust, distrust and control in interorganizational relations. The authors aim at diagnosing the current state of research along with gaps in the literature and then outlining opportunities for further research. The paper fulfills the aims by exploring the literature in four fields: (1) the understanding of trust, distrust and control, (2) interplay between trust and control, (3) relation between control and distrust and (4) relation between trust, distrust and control. Design/methodology/approach: The systematic literature review was conducted following the framework in Kraus et al. (2020). The sample consisted of 78 publications which were analyzed both quantitatively and qualitatively. Findings: Our systematic literature review revealed the prevalence of debate on trust, with distrust being marginalized. Five research gaps emerged from the analysis. As for the relation between two constructs, the trust – control debate is on top, trust – distrust takes the second position, with distrust – control as a marginal research area. Originality/value: The paper is a comprehensive review of the body of literature integrating three constructs: trust, distrust and control, along with new research directions.Cel: celem niniejszego artykułu jest przedstawienie systematycznego przeglądu literatury dotyczącej badań nad wzajemnym oddziaływaniem zaufania, nieufności i kontroli w relacjach międzyorganizacyjnych. Autorzy dążą do zdiagnozowania obecnego stanu badań wraz z lukami w literaturze, a następnie nakreślenia możliwości dalszych badań. Artykuł spełnia te cele, badając literaturę w czterech obszarach: (1) rozumienia zaufania, nieufności i kontroli; (2) wzajemnego oddziaływania zaufania i kontroli; (3) związku między kontrolą a nieufnością oraz (4) związku między zaufaniem, nieufnością i kontrolą. Metodologia: systematyczny przegląd literatury został przeprowadzony zgodnie z ramami przedstawionymi przez S. Krausa, M. Breiera i S. Dasí-Rodríguez (2020). Próba składała się z 78 publikacji, które zostały przeanalizowane zarówno ilościowo, jak i jakościowo. Wyniki: przeprowadzony systematyczny przegląd literatury ujawnił przewagę debaty skoncentrowanej wokół tematu zaufania, przy czym można zauważyć, że nieufność jest marginalizowana. Jeśli porównamy relacje między dwoma konstruktami, to debata zaufanie – kontrola jest na czołowym miejscu, zaufanie – nieufność zajmuje drugą pozycję, natomiast zaufanie – nieufność zajmuje trzecią pozycję, natomiast nieufność – kontrola jest marginalnym obszarem badawczym. Z analizy wyłoniło się pięć luk badawczych. Oryginalność/wartość: artykuł stanowi kompleksowy przegląd literatury integrującej trzy konstrukty: zaufanie, nieufność i kontrolę, wraz z nowymi kierunkami badań