Rytm w języku - definicja pojęcia

Pojęcie rytmu znane jest powszechnie w różnych dziedzinach nauki i życia. Pojawia się ono m. in. w naukach przyrodniczych i humanistycznych, w architekturze, sztukach pięknych, w matematyce i muzyce, a nawet ekonomii. Również każdy język wyróżnia się spośród innych charakterystycznym dla niego rytmem, który decyduje o jego brzmieniu. Każda kolejna próba usystematyzowania znaczenia omawianego zjawiska wydaje się zatem — wobec jego uniwersalności — uzasadniona. Niniejszy artykuł ma przede wszystkim na celu oddzielenie pojęcia rytmu od innych pojawiających się w literaturze określeń, takich jak okres(y) czy metrum, a co za tym idzie zdefiniowanie zjawiska rytmu głównie w odniesieniu do języka mówionego, w którym to odgrywa on ogromną rolę, ułatwiając przede wszystkim jego percepcję oraz dekodowanie informacji. W definicji rytmu zostały uwzględnione jednocześnie intencjonalność (przejawiająca się w aktywnej postawie odbiorcy), alternacja elementów oraz ich regularność względem czasu. Rezultatem rozważań jest zaproponowana w końcowym podrozdziale charakterystyka rytmu, przedstawionego jako możliwie regularne następowanie po sobie sylab, które poprzez akcent (bądź jego brak) kontrastują ze sobą oraz tworzą większe jednostki (tzw. grupy rytmiczne, włącznie z pauzą). W ten sposób rozumiany rytm znaczy nie tylko specyficzne dla danego języka lub dla danego tekstu rozłożenie akcentów i ich odpowiednią fonetyczną realizację, lecz również językowo uwarunkowane — pod względem fonetycznym — odpowiednie traktowanie sylab nieakcentowanych, w zależności od tempa i stylu