Porównanie wpływu mineralnych i chelatowych form miedzi, cynku i manganu na plon oraz stan odżywienia sałaty szklarniowej

Consumption of vegetables with either too low or excessive contents of micronutrients may have an adverse effect on human health. In intensive horticultural production mineral fertilizers, containing mineral or chelate compounds with varying micronutrient fertilization efficiency, constitute the main sources of micronutrients for plants. In the years 2009–2010 experiments with lettuce were conducted to investigate the effect of mineral (sulfates) and chelate (IDHA chelate, EDTA + DTPA chelate) forms of copper, zinc and manganese on yield and micronutrient contents in leaves. Two levels of micronutrients were applied (mg· dm⁻³ of substrate): I. 5 Cu, 10 Zn, 10 Mn, and II. 20 Cu, 40 Zn and 40 Mn. Lettuce was grown in 6 dm³ containers filled with limed highmoor peat, enriched with macro- and micronutrients. Lettuce was harvested at the consumption stage. Contents of Cu, Zn and Mn were determined by ASA in lettuce leaves. The volume of lettuce yield at a lower content of micronutrients in the substrate did not depend on the form in which copper, zinc and manganese were introduced. After the application of higher rates of micronutrients in the mineral or IDHA chelate forms a significantly higher crop was produced than in case of EDTA + DTPA chelates. An increase in micronutrient rates in the substrate had a significant effect on an increase in their contents in vegetables. At the nutrition of crops with micronutrients at higher rates in the form of EDTA + DTPA chelates a significant increase was found in copper content in lettuce. After the application of higher rates of micronutrients plants that were introduced two micronutrients in the IDHA chelate forms and one in the mineral form contained less zinc. Leaves of lettuce grown on substrate with mineral forms of copper, zinc and manganese contained significantly more manganese than those grown in substrate with chelate forms of micronutrients.Spożywanie warzyw o zbyt małej lub o nadmiernej zawartości mikroskładników może niekorzystnie wpłynąć na zdrowie człowieka. W intensywnej produkcji ogrodniczej głównym źródłem mikroskładników dla roślin są nawozy mineralne, zawierające mineralne lub chelatowe związki o zróżnicowanej skuteczności dostarczania mikroskładników roślinom. W latach 2009–2010 w doświadczeniach z sałatą oceniono wpływ mineralnych (siarczany) i chelatowych (chelat IDHA, chelat EDTA + DTPA) form miedzi, cynku i manganu na plon oraz zawartość mikroskładników w liściach. Zastosowano dwa poziomy mikroskładników (mg· dm⁻³ podłoża) : I. 5 Cu, 10 Zn, 10 Mn; II. 20 Cu, 40 Zn, 40 Mn. Sałatę uprawiano w pojemnikach o objętości 6 dm³ , wypełnionych torfem wysokim zwapnowanym i wzbogaconym w makro- i mikroskładniki. Zbiór sałaty przeprowadzono w fazie dojrzałości konsumpcyjnej. W liściach sałaty oznaczono zawartość Cu, Zn i Mn metodą ASA. Wielkość plonu sałaty przy mniejszej zawartości mikroskładników w podłożu nie zależała od formy, w jakiej zostały wprowadzone miedź, cynk i mangan. Po zastosowaniu większej dawki mikroskładników w formie mineralnej lub chelatów IDHA uzyskano istotnie większy plon roślin niż w formie chelatów EDTA + DTPA. Zwiększenie dawki mikroskładników w podłożu istotnie wpłynęło na wzrost ich zawartości w roślinach. Przy żywieniu roślin mikroskładnikami, w większych dawkach, w formie chelatów EDTA + DTPA stwierdzono istotne zwiększenie zawartości miedzi w sałacie. Po zastosowaniu większej dawki mikroskładników, mniej cynku zawierały rośliny, gdy wprowadzono do podłoża dwa mikroskładniki w formie chelatów IDHA, a jeden w formie mineralnej. Liście sałaty uprawianej w podłożu z mineralnymi formami miedzi, cynku i manganu zawierały istotnie więcej manganu niż w podłożu z chelatowymi formami mikroskładników