Czerwce (Hemiptera, Sternorrhyncha, Coccoidea) występujące na roślinach ozdobnych w Polsce

Thirty-three species were recorded from various ornamental field plants, representing 23.08% of the native Polish scale insects fauna. These species belong to 6 families, namely: Asterolecaniidae, Coccidae, Diaspididae, Eriococcidae, Kermesidae and Pseudococcidae. The best represented families were the Diaspididae (13 species) and Coccidae (12 species). For each species, the type of habitats, host plants, pest status and zoogeographical region of origin are given. Scale insects were found on cultivated deciduous trees and shrubs (24 species) and on ornamental coniferous trees and shrubs (8 species) in parks, botanic and household gardens, housing settlements and along avenues. The most numerous and economically important species is Parthenolecanium corni, followed by Carulaspis juniperi and Leucaspis lowi. Special attention should be paid to invasive Pulvinaria floccifera on Ilex aquifolium (L.) and unidentified Parthenolecanium sp. on rhododendron plants. These scale insects were observed in massive density on their hosts and can survive the winter in Poland.Czerwce jako szkodniki roślin mają znaczenie w krajach klimatu tropikalnego i subtropikalnego, gdzie powodują straty w uprawach cytrusów, oliwek, kawy, kakao, herbaty i grejpfrutów. W ostatnich latach obserwuje się wzrost znaczenia gospodarczego tej grupy owadów również w krajach o umiarkowanym klimacie. Zjawisko to jest spowodowane kilkoma czynnikami, a mianowicie globalnym ociepleniem klimatu i coraz łagodniejszymi zimami, wzrastającą liczbą ogrodów przydomowych i rosnącym zapotrzebowaniem na ciekawe, często obce dla naszej fauny gatunki roślin oraz swobodnym importem drzew i krzewów owocowych i ozdobnych. Celem niniejszej pracy było określenie wielkości populacji czerwców występujących na drzewach i krzewach ozdobnych, rosnących w warunkach naturalnych oraz ich znaczenia gospodarczego w Polsce. Analizę ilościową i jakościową czerwców przeprowadzono na podstawie zebranego przez autorów materiału dokumentacyjnego oraz danych z piśmiennictwa. Badania przeprowadzono w latach 2008–2010 w Lublinie oraz jego okolicach. W wyniku przeprowadzonej analizy na roślinach ozdobnych w Polsce stwierdzono występowanie trzydziestu trzech gatunków czerwców (23.08% rodzimej fauny Coccoidea). Czerwce te należą do sześciu rodzin: Asterolecaniidae, Coccidae, Diaspididae, Eriococcidae, Kermesidae and Pseudococcidae. Wśród nich najliczniej reprezentowane były rodziny Diaspididae (13 gatunków) i Coccidae (12 gatunków). W pracy dla każdego gatunku czerwca określono typ zbiorowiska, w którym wystąpił, rośliny żywicielskie, znaczenie ekonomiczne oraz jego przynależność zoogeograficzną. Stwierdzone gatunki czerwców obserwowano w parkach, ogrodach botanicznych, ogrodach przydomowych, osiedlach mieszkaniowych, a także wzdłuż alei na ozdobnych drzewach i krzewach liściastych (24 gatunki) i iglastych (8 gatunków). Gatunkiem czerwca o największym znaczeniu gospodarczym, który w badaniach wystąpił najczęściej, był Parthenolecanium corni. Również Carulaspis juniperi i Leucaspis lowi wystąpiły w frekwencji i liczebności zagrażającej ich żywicielom. Szczególną uwagę należy zwrócić na gatunki inwazyjne: P. floccifera na ostrokrzewie kolczastym oraz nieoznaczony jeszcze Parthenolecanium sp. na rododendronach. Czerwce te wystąpiły na swoich żywicielach w dużym zagęszczeniu i są w stanie przezimować w Polsce